آموزش تکنیک‌های گفتار درمانی در بزرگسالان

گفتار درمانی یک روش درمانی است که برای اصلاح مشکلات ارتباطی و اختلالات در گفتار کودکان و بزرگسالان به‌ کار می‌رود. این روش شامل تکنیک‌های مختلفی است که این تکنیک‌ها می‌توانند با تمرکز روی فن بیان، اصلاح عیب‌های گفتاری و فعالیت‌های مرتبط با زبان، ارتباط و گفتار فرد را بهبود بخشند. درمان‌های نقض گفتار غالبا توسط گفتار درمان‌ها انجام می‌شود و این افراد متخصص پس از تشخیص نوع اختلال گفتاری و ارتباطی، بهترین روش را برای درمان شناسایی و توصیه می‌کنند. می‌توان گفت گفتار درمانی در بزرگسالان برای تشخیص اختلال و پیدا کردن بهترین روش درمانی به‌ کار می‌رود. تمرینات گفتار درمانی بزرگسالان می‌توانند روی گفتار، زبان و اختلالات ارتباطی-شناختی افراد موثر باشند. همچنین در صورتی‌ که فرد به برخی بیماری‌ها مبتلا باشد یا آسیب‌هایی اعم از پارکینسون، سرطان دهان و مشکلات بلع داشته باشد، انجام تکنیک‌های گفتار درمانی می‌تواند عملکرد بلع را بازیابی کند. در اغلب موارد، تمرینات و تکنیک‌ های گفتار درمانی در منزل به همراه بیمار نیز آموزش داده خواهد شد. گفتار درمانی در منزل یکی از بهترین روشها برای حل مساله اختلالات گفتاری است که باعث ارتباط بهتر با دیگران می شود.

انواع اختلالات گفتاری بزرگسالان

همانطور که گفته شد، گفتار درمانی می‌تواند انواع اختلالات گفتاری را در بزرگسالان درمان کند و در این‌ صورت باعث بهبود ارتباطات و گفتار فرد می‌شود.

انواع اختلالات گفتاری در بزرگسالان عبارتند از:

·         اختلالات مفصلی

به‌ واسطه این اختلال فرد در شکل‌گیری برخی اصوات خاص ناتوان است و برخی کلمات به اشتباه گفته می‌شود؛ تا حدی‌ که شنونده قادر به درک آن نخواهد بود.

·         اختلالات روان‌ بودن تکلم

این اختلالات روی جریان، سرعت و ریتم گفتار تاثیرگذار هستند. این اختلال همان لکنت زبان است که فرد به‌ واسطه آن نمی‌تواند بخشی از کل کلمه را تکرار کرده و ممکن است کلمات قطع شده، صدا طولانی شود و در کل تکلم به‌ هم‌ ریخته باشد.

·         اختلالات رزونانس

این اختلالات به‌ واسطه انسداد جریان منظم هوا در حفره‌های بینی یا دهان اتفاق می‌افتد و ارتعاشات مربوط به کیفیت صدا تغییر می‌کند که می‌تواند با شکاف کام، اختلالات عصبی یا لوزه‌های متورم همراه باشد.

·         اختلالات زبان و بیان

این اختلالات باعث می‌شود که فرد در بیان و انتقال اطلاعات دچار مشکل باشد و واژگان محدودی داشته باشد. معمولا افرادی که به بیماری اوتیسم، سندرم داون و کم‌شنوایی مبتلا هستند یا به سرشان آسیب شدید وارد شده است به این اختلال دچار می‌شوند.

·         اختلالات شناختی-ارتباطی

در این اختلال بخشی از مغز که توانایی کنترل تفکر را دارد، آسیب می‌بیند. این اختلالات غالبا با مشکلات حافظه، حل مسئله و مشکلاتی در صحبت کردن یا شنوایی همراه است که می‌تواند ناشی از مشکلات بیولوژیکی مانند رشد غیرطبیعی مغز و آسیب‌های مغزی باشد.

·         آفازی

این اختلال، ارتباطی-اکتسابی است که روی توانایی فرد در صحبت کردن و درک دیگران تاثیر می گذارد. در این‌ صورت فرد غالبا روی خواندن و نوشتن مشکل دارد که معمولا به دلیل سکته مغزی ایجاد می‌شود.

·         دیس آرتریا

این اختلال نیز به‌دلیل ضعف یا عدم توانایی در کنترل عضلات مورد استفاده در گفتار ایجاد می‌شود. شایع‌ترین دلیل این اختلال، وجود اختلالات مربوط به سیستم عصبی است که در نهایت باعث می‌شود صورت فلج شده یا فرد به ضعف گلو و زبان مبتلا می‌شود. با وجود بیماری‌های ام‌اس یا سکته مغزی نیز این اختلال تشدید خواهد شد.

·         آپراکسی

در این اختلال، زبان و لب‌های فرد قادر به تولید صداها نیستند و در موارد شدید این اختلال حتی می‌تواند باعث شود که فرد به‌ هیچ‌ وجه قادر به صحبت کردن نباشد که غالبا به‌ واسطه سکته مغزی، زوال عقل، تومورها یا صدمات مغزی ایجاد می‌شود.

درمان هریک از نقص‌ها و اختلالات گفتاری ذکر شده، باید در اسرع‌ وقت آغاز شود. در واقع، می‌توان گفت در صورتی‌ که این اختلالات در کودکان ایجاد شود، شروع درمان در همان سنین کودکی موثرتر است و می‌تواند ساده‌تر و سریع‌تر از درمان اختلالات افراد بزرگسال انجام شود. به‌ همین دلیل است که غالبا گفته می‌شود میزان موفقیت تکنیک‌های گفتار درمانی در گروه‌های سنتی مختلف، اغلب متفاوت است. اما این مسئله به این معنی نیست که افراد بزرگسال به تکنیک‌های گفتار درمانی پاسخ نمی‌دهند؛ بلکه پیشرفت آن‌ها در زمینه درمان ممکن است کندتر از کودکان انجام شود. زیرا افراد بزرگسال در طی سال‌ها الگویی‌ها را یاد گرفته‌اند و تکرار کرده‌اند که در گفتاردرمانی این الگوها باید تغییر کند.

آموزش تکنیک‌های گفتار درمانی در بزرگسالان

تمرینات گفتار درمانی در بزرگسالان غالبا موارد زیر را شامل می‌شود:

·         تقویت حافظه

·         تمرینات مکالمه برای بهبود ارتباطات احتماعی

·         انجام تمرینات تنفسی برای بهبود اختلال رزونانس

·         تمرینات مربوط به تقویت عضلات دهان

همچنین، در گفتار درمانی از تکنیک‌های مختلفی برای بهبود تکلم افراد بزرگسال استفاده می‌شود، که این تکنیک‌ها نیز عبارتند از:

·         تکنیک خود درمانی که غالبا برای درمان لکنت زبان افراد بزرگسال انجام می‌شود. در زمینه درمان اختلالات گفتاری، فرد با انگیزه قوی می‌تواند در زمینه بازخوردهایی که از محیط می‌گیرد، تغییرات لازم را ایجاد کند و با تغییر نگرش‌های خود نسبت به لکنت، تلاش کند که اختلال گفتاری خود را اصلاح و درمان کند.

·         برای درمان آفازی غالبا گفتار درمانگر توصیه می‌کند که فرد هنگام صحبت کردن از ژستچرها استفاده کند. ژستچرها نشان دادن حالت هنگام صحبت کردن هستند. به‌ عنوان مثال فردی که دارای اختلال آفازی است بهتر است هنگام سلام کردن دست خود را با نشانه سلام دادن بالا ببرد.

زیرا افرادی‌ که با این اختلال مواجه هستند غالبا خطاهای گفتاری خود را درک نمی‌کنند و نمی‌دانند چیزی که گفتند با چیزی که می خواستند بگویند، متفاوت است. همچنین غالبا صحبت‌های افراد دیگر را نیز به‌ خوبی درک نمی‌کنند اما می‌توانند نشانه‌های اجتماعی مانند لبخندزدن یا اخم‌ کردن را متوجه شوند. به‌ همین دلیل استفاده از ژستچرها می‌تواند در درمان این اختلال موثر باشد.

·         از دیگر تکنیک‌های ارتباطی گفتار درمانی که غالبا برای افراد مبتلا به اختلال آفازی استفاده می‌شود، استفاده از روش‌های ارتباطی مانند نوشتن واژه‌های مهم و کلیدی هنگام صحبت کردن است.

·         افرادی که به اختلالات گفتاری و ارتباطی مانند آفازی مبتلا هستند، نمی‌توانند کلمات را با سرعت بالا پردازش کنند. به‌ همین دلیل غالبا گفتار درمانگر برای درمان این اختلالات، کلمات را با سرعت پایین تکرار می‌کند و هرازگاهی نیز در گفتارش مکث می‌کند؛ تا افراد بتوانند کلمات را بهتر درک کنند.

گرچه این تکنیک به این معنا نیست که شما همانند صحبت کردن با کودکان باید روی کلمات تاکید کنید یا از آهنگ استفاده کنید؛ بلکه باید بین گفتار خود مکث کرده و تا حد امکان از جملات ساده استفاده کنید.

·         سعی کنید در جای مناسب نزدیک افراد مبتلا به اختلالات گفتاری یا ارتباطی بنشینید و تماس چشمی خود را با این افراد حفظ کنید. این تکنیک نیز باعث درک بهتر مطالب گفته شده توسط فرد مبتلا خواهد بود.

·          برای تلفظ صحیح صداها، گفتار درمانگر از تکنیک‌های مختلفی مانند چوب آبسالانگ و تحریم قسمتی از زبان استفاده می‌کند که با استفاده از این تکنیک‌ها آموزش صحیح تلفظ کلمات براساس جایگاه تولید یا همان مکان برخورد زبان یا لب برای تولید صداها، شیوه تولید صداها و واکداری یا بی‌واکی صداها (صدادار بودن یا بی‌صدا بودن) صورت می‌گیرد.

·         در اختلالات مربوط به بلیعدن غذا در بزرگسالان و کودکان نیز غالبا از تکنیک‌هایی مانند تقویت عضلات دهان، تقویت حرکات زبان، بهبود جویدن غذاها، افزایش تمییز بین غذا و نوشیدنی، تقویت مهارت بلعیدن و نوشیدن و تکنیک هماهنگی الگوهای suck-swallow-breath استفاده می‌شود که کاملا به علت و علائم اختلالات بلعیدن مربوط است.

در نهابت ذکر این نکته نیز ضروری است که انجام اکثر تکنیک‌های گفتار درمانی غالبا توسط متخصصین گفتار درمانگر انجام می‌شود. به‌ عبارتی، انجام اکثر تکنیک‌های مربوط به گفتار درمانی کار بسیار مشکلی است و باید توسط یک متخصص آسیب‌ شناسی گفتار یا گفتار درمانگر انجام  شود تا نتیجه مطلوب را داشته باشد. اما در صورتی‌ که برخی از این تکنیک‌ها توسط گفتار درمانگر برای تمرین در خانه نیز توصیه شوند، افراد خانواده باید با صبوری کامل این تکنیک‌ها را به فرد دارای اختلال گفتاری آموزش داده و او را در این زمینه درک کنند. در واقع غلبه بر اختلالات گفتاری و زبانی، مستلزم تلاش زیاد است که غالبا مدتی طول خواهد کشید.

روند جلسات گفتار درمانی در بزرگسالان

کار درمانی در منزل و گفتار درمانی از جمله بهترین روشها برای بهبود بیماران مبتلا به ناتوانی های حرکتی و گفتاری است. بدیهی است که بسته به ماهیت اختلال، روش درمانی که متخصص گفتار درمانی مورد استفاده قرار می‌دهد، غالبا متفاوت است. با این‌ حال ممکن است برخی تکنیک‌ها و تمرینات مانند کنترل تنفس یا کاهش سرعت گفتار برای اکثر افراد مبتلا به اختلالات گفتاری مشابه باشد. همچنین به افرادی که مبتلا به اختلالات شنوایی هستند، حرکاتی آموزش داده می‌شود تا بتوانند به‌ طور موثرتر ارتباط برقرار کنند.

هدف از انجام گفتار درمانی این است که فرد دارای اختلال بتواند بین صحبت‌کردن و درک سخنان دیگر، تناسب و ارتباط برقرار کند که این درمان غالبا توسط تمرین‌ها و تکنیک‌های گفتار درمانی هم در مطب و هم در خانه امکان پذیر است. گفتار درمانی در منزل در بعضی موارد تاثیر به مراتب بیشتری دارد که به شرایط بیمار و روند درمان او بستگی دارد. ممکن است در طول دوره درمان، ارزیابی‌های بیشتری انجام شود که این‌ کار به کنترل پیشرفت‌های ایجاد شده و همچنین شناسایی تغییرات مورد نیاز در برنامه درمانی، کمک می‌کند. علاوه‌ بر آن، تعداد جلسات گفتار درمانی نیز به ماهیت و شدت اختلالات موجود بستگی دارد و در این‌ زمینه سرعت پیشرفت فرد نیز در نظر گرفته خواهد شد. در این‌ میان ممکن است متخصص گفتار درمانی تکنیک‌هایی را برای گفتار درمانی در منزل نیز توصیه کند که این تکنیک‌ها باعث سرعت‌ گرفتن روند درمان و بهبود کیفیت زندگی فرد می‌شوند.

گفتار درمانی در منزل به کمک هوم سرویز

برای انجام گفتاردرمانی در منزل شما می توانید از خدمات هوم سرویز استفاده کنید تا متخصصان تیم هوم سرویز به منزل شما بیایند و روند گفتار درمانی را با فرد موردنظر شروع کنند.