موتورخانه چیست و اجزای تشکیل دهنده و عملکرد آن چگونه است؟

تما‌‌می‌ ساختمان‌‌‌‌ها در فصل سرد زمستان به هوای گرم و در فصل تابستان به هوای خنک نیاز دارند. موتورخانه یک سیستم گرمایشی و سرمایشی است که به کمک یک سری تجهیزات ‌‌می‌تواند محیط موردنظر را در ساختمان‌‌‌‌ها خنک کرده یا گرم کند. به عبارتی، موتورخانه یک بخش جداگانه‌ای از ساختمان در قالب یک اتاق است که تجهیزات مکانیکی و حتی الکترومکانیکی را به منظور گرمایش و سرمایش ساختمان، در بردارد. معمولا در ساختمان‌‌‌‌ها و محیط‌‌‌‌های کوچک مسکونی به‌منظور راه‌ اندازی موتورخانه از یک اتاق مجزا بهره گرفته ‌‌می‌شود؛ اما بدیهی است که در مکان‌‌‌‌هایی با متراژ بالا مانند کارخانه‌‌‌‌های صنعتی، هتل‌‌‌‌ها و سایر مکان‌‌‌‌های بزرگ، از چند اتاق مختلف برای راه‌اندازی موتورخانه استفاده ‌‌می‌شود. احتمالا ‌‌می‌دانید که محل قرار گرفتن موتورخانه در ساختمان‌‌‌‌ها غالبا در اتاق‌‌‌‌های زیرزمینی است یا اتاق‌‌‌‌هایی که دور از محیط هستند. در این نوشته از هوم سرویز با عملکرد موتورخانه ساختمان و اجزای تشکیل دهنده موتورخانه آشنا خواهید شد.

 

فهرست مطالب

• چرا استفاده از موتورخانه در ساختمان توصیه ‌‌می‌شود
• انواع موتورخانه‌‌‌‌ها
  • موتورخانه‌‌‌‌های صنعتی
  • موتورخانه‌‌‌‌های مسکونی
• اجزا و تجهیزات انواع موتورخانه‌ها
  • دیگ آب موتورخانه
  • مشعل دیگ آب
  • منبع کوئل موتورخانه
  • منبع انبساط موتورخانه
  • سختی‌گیر سیستم موتورخانه
  • پمپ موتورخانه
  • لوله‌‌های سیستم موتورخانه
• اجزای جانبی موتورخانه
  • کلکتور
  • چیلر
  • سیستم هوشمند موتورخانه
• نحوه عملکرد سیستم موتورخانه چگونه است؟
• جمع بندی

اگر دوست دارید با عملکرد موتورخانه ساختمان و اجزای تشکیل دهنده موتورخانه بیشتر آشنا شوید، تا انتهای این نوشته با ما همراه باشید.

 

چرا استفاده از موتورخانه در ساختمان توصیه ‌‌می‌شود؟

همانطور که گفته شد، در فصل‌‌‌‌های سرد سال نیاز به گرما و در فصل‌‌‌‌های گرم سال نیز نیاز به سرما به شدت احساس ‌‌می‌شود. از ده‌‌‌‌ها سال پیش تاکنون نیاز انسان‌‌‌‌ها در ساختمان‌‌‌‌ها به وسیله موتورخانه برطرف ‌‌می‌شود. اگرچه برخی خانه‌‌‌‌ها و ساختمان‌‌‌‌ها نیز هستند که از سایر وسایل گرمایشی مانند بخاری یا شومینه استفاده ‌‌می‌کنند. اما ‌‌می‌توان گفت که انتخاب این وسایل گرمایشی کاملا اختیاری است و افراد ‌‌می‌توانند بنا به سلیقه خود در ساختمان از موتورخانه و وسایل گرمایشی بهره ببرند. اما نکته‌ای که در این میان مورد توجه است این است که موتورخانه علاوه ‌بر اینکه ‌‌می‌تواند محیط را گرم نگه دارد، در تامین آب گرم مورد نیاز ساختمان نیز موثر خواهد بود و به جرات ‌‌می‌توان گفت که یکی از دلایل انتخاب موتورخانه توسط افراد نیز تامین آب گرم در ساختمان است.

انواع موتورخانه‌‌‌‌ها

غالب‌ترین و مهم‌ترین انواع موتورخانه‌‌‌‌ها که امروزه به طور متعدد مورد استفاده قرار ‌‌می‌گیرند، عبارت هستند از:

موتورخانه‌‌‌‌های صنعتی

از نام این موتورخانه‌‌‌‌ها نیز می‌توان حدس زد که به مکان بزرگ‌تری نسبت به سایر موتورخانه‌‌‌‌ها نیاز دارند. موتورخانه‌‌‌‌های صنعتی غالبا برای کارخانه‌‌‌‌ها و صنایع بزرگ به کار گرفته ‌‌می‌شوند. همچنین ‌‌می‌توان گفت که تجهیزات این نوع موتورخانه‌‌‌‌ها نیز بسیار بزرگ هستند.

موتورخانه‌‌‌‌های مسکونی

موتورخانه‌های مسکونی از انواع صنعتی موتورخانه‌ها کوچک‌تر هستند و غالبا به منظور تامین گرمایش و سرمایش یک مجتمع مورد استفاده قرار ‌‌می‌گیرند. در واقع، موتورخانه‌‌‌‌‌های مسکونی برای راه‌اندازی یک واحد توصیه نمی‌شوند؛ زیرا هزینه زیادی در برداشته و غالبا استفاده از سایر وسایل گرمایشی به جای سیستم موتورخانه برای یک واحد مسکونی توصیه ‌‌می‌شود؛ اما بدیهی است که برای چندین واحد یا یک مجتمع مسکونی، استفاده از موتورخانه بهتر و به صرفه‌تر خواهد بود.

همانطور که در بالاتر نیز اشاره شد، موتورخانه‌‌‌های مسکونی غالبا در زیرزمین مجتمع یا در یک اتاق جداگانه مورد استفاده قرار ‌‌می‌گیرند.

اجزا و تجهیزات تشکیل دهنده انواع موتورخانه‌ها

موتورخانه‌ها چند بخش اصلی را شامل ‌‌می‌شوند که این بخش‌‌ها عبارتند از:

دیگ آب موتورخانه

یکی از مهم‌ترین اجزای موتورخانه، دیگ آب گرم آن است. در عملکرد موتورخانه آب وارد این دیگ شده و با استفاده از مشعل داغ ‌‌می‌شود. پس از آن آب گرم به وسیله لوله‌های انتقال به شوفاژ و رادیاتور‌‌‌‌ها انتقال داده ‌‌می‌شود. هنگا‌‌می‌ که آب سرد ‌‌می‌شود مجددا به دیگ بازگشته و پس از گرم شدن نیز دوباره به شوفاژ و رادیاتور منتقل خواهد شد. این عملکرد مدام در حال تکرار خواهد بود. البته مقداری از آب گرم نیز به منبع کوئل موتورخانه منتقل شده و باعث گرم شدن آب درون این منبع ‌‌می‌شود.

دیگ‌‌های آب گرم یکسری پره را شامل ‌‌می‌شوند که بر حسب متراژ ساختمان و به عبارتی بر اساس احتیاج ساختمان به میزان آب گرم، تعداد و اندازه پره‌‌‌‌ها متفاوت خواهد بود.

مشعل دیگ آب

همانطور که احتمالا ‌‌می‌دانید، مشعل دیگ برای گرم کردن آب درون آن به کار ‌‌می‌رود. با شروع عملکرد موتورخانه دمای آب بالا رفته و زمانی که آب درون دیگ به دمای مشخصی رسید، مشعل خاموش ‌‌می‌شود. همچنین زمانی که دما از حد مشخص شده پایین‌تر باشد، مشعل مجددا شروع به کار خواهد کرد. دما‌‌‌‌های مشخص برای روشن و خاموش شدن مشعل در ترموستات موتورخانه تعیین شده است.

منبع کوئل موتورخانه

در عملکرد موتورخانه، مقداری از آب پس از اینکه درون دیگ گرم ‌‌می‌شود، به منبع کوئل انتقال داده شده و سپس وارد لوله‌‌‌‌‌های مسی ‌‌می‌شود. لوله‌‌‌‌‌های مسی دور منبع قرار گرفته‌اند که آب گرم پس از وارد شدن به این لوله‌ها، آب درون منبع را به صورت غیرمستقیم گرم خواهد کرد. آب گر‌‌می ‌که داخل منبع کوئل قرار دارد نیز به واحد‌‌‌‌های ساختمان انتقال داده شده و غالبا به منظور شست‌وشو مورد استفاده قرار ‌‌می‌گیرد.

منبع انبساط موتورخانه

در اغلب ساختمان‌ها، منبع انبساط موتورخانه در پشت بام ساختمان قرار گرفته و آب بخار شده اضافی درون دیگ به این منبع انتقال داده ‌‌می‌شود. آب انتقال داده شده در منبع نگهداری شده و زمانی که آب دیگ کم ‌‌می‌شود از این منبع انبساط، آب به دیگ تزریق خواهد شد تا سیستم موتورخانه به صورت خشک کار نکند.

سختی‌گیر سیستم موتورخانه

از دیگر اجزای مهم موتورخانه ‌‌می‌توان به سختی‌گیر اشاره کرد که همانطور که از نامش پیداست، وظیفه گرفتن املاح معدنی، کلسیم و سایر سختی‌‌‌‌‌های آب را به عهده دارد. احتمالا ‌‌می‌دانید که اگر سختی آب گرفته نشود، لوله‌‌‌های انتقال دچار گرفتگی شده و در این صورت پس از مدتی لوله‌‌‌‌ها نیاز به تعویض پیدا کرده و حتی نیاز به تخصیص بودجه تعمیر موتورخانه خواهد داشت.

شما می توانید سرویس موتورخانه خود را به هوم سرویز بسپارید تا خیلی سریع و با هزینه مناسب این کار را برای شما انجام دهند.

پمپ موتورخانه

درون سیستم موتورخانه‌‌‌‌ها به منظور افزایش فشار آب و همچنین کمک به گردش آب درون سیستم موتورخانه از پمپ‌‌‌ موتورخانه استفاده ‌‌می‌شود. در نتیجه، با استفاده از این تجهیزات آب درون سیستم موتورخانه به گردش در ‌‌می‌آید.

لوله‌‌های سیستم موتورخانه

همانطور که احتمالا ‌‌می‌دانید وظیفه لوله‌‌‌‌ها اتصال اجزای مختلف است. در موتورخانه‌‌‌ها نیز لوله‌‌‌ها اجزای مختلف آن را به یکدیگر متصل کرده و در این صورت آب درون لوله‌‌‌‌ها جریان پیدا ‌‌می‌کند. لوله‌کشی سیستم موتورخانه بسیار مهم است و در صورتی که این مسئله به ‌درستی انجام نشود، مشکلات متعددی پیش ‌‌می‌آید که غالبا این مشکلات نیز هزینه‌‌‌های اقتصادی و حتی زمانی زیادی را به افراد ساکن در ساختمان وارد ‌‌می‌کنند. به همین دلیل لوله‌کشی سیستم موتورخانه ساختمان باید با دقت، تبحر و دانش کافی انجام شود.

اجزای جانبی تشکیل دهنده موتورخانه

تما‌‌می ‌این اجزا، تجهیزات مهم و اصلی سیستم موتورخانه هستند که در کنار آن‌ها یک‌سری اجزای جانبی وجود دارد. این اجزا در سیستم موتورخانه‌‌‌های امروزی غالبا نصب ‌‌می‌شوند و عبارت هستند از:

کلکتور

یکی از روش‌‌‌‌‌های مدرن و امروزی که به منظور تقسیم لوله‌‌های آب سرد و گرم در یک ساختمان به کار برده ‌‌می‌شود، استفاده از کلکتور موتورخانه در سیستم لوله‌کشی است. با استفاده از کلکتور در موتورخانه‌‌‌ها، تعمیر و نگهداری تجهیزات لوله‌کشی ساختمان در دسترس‌تر بوده و آسان‌تر انجام خواهد شد. از طرفی، استفاده از کلکتور موتورخانه باعث ‌‌می‌شود که آب گرم و سرد به صورت یکنواخت در کل تاسیسات ساختمان تقسیم شده و همچنین باعث تنظیم تعادل فشار آب نسبت به تقاضای مصرف‌کننده ‌‌می‌شود.

چیلر

چیلر که با نام سردکن سیستم موتورخانه نیز شناخته ‌‌می‌شود، یکی از تجهیزات مهم این سیستم محسوب شده که در فرآیند سرمایشی موتورخانه نقش بسیار مهمی ‌دارد. چیلر ‌‌می‌تواند به واسطه سیکل سرمایش موتورخانه، دمای آب را تا حدود 4 الی 8 درجه سانتی‌گراد کاهش داده و با این عملکرد باعث خنک شدن آب درون موتورخانه ‌‌می‌شود. پس از آن نیز بدیهی است آبی که توسط چیلر خنک شده است، وارد فرآیند سرمایش ساختمان شده و از طریق کانال‌‌‌‌‌های سرمایشی به داخل ساختمان منتقل و باعث خنک شدن محیط ‌‌می‌شود.

سیستم هوشمند موتورخانه

یکی دیگر از تجهیزات امروزی موتورخانه، سیستم کنترل هوشمند آن است که به واسطه آن ‌‌می‌توان تجهیزات داخل موتورخانه را متناسب با نیاز حرارتی داخل ساختمان به کار گرفت. نیاز حرارتی داخل ساختمان نیز به واسطه سنسور‌‌‌‌های داخل و خارج ساختمان و همچنین با توجه به شرایط محیطی توسط سیستم هوشمند تشخیص داده ‌‌می‌شود. در نهایت استفاده از سیستم هوشمند موتورخانه باعث خواهد شد که میزان استهلاک تجهیزات کاهش پیدا کرده و حرارت داخل ساختمان نیز در حد استاندارد تنظیم شود.

نحوه عملکرد سیستم موتورخانه ساختمان چگونه است؟

همانطور که گفته شد، درون موتورخانه دیگ آب گر‌‌می ‌قرار دارد که باعث گرم شدن آب ‌‌می‌شود. به عبارتی، به وسیله این دیگ آب گرم، آبی که از تانکر وارد ‌‌می‌شود، به درجه حرارت مشخصی ‌‌می‌رسد. گرمای ایجاد شده در دیگ آب گرم نیز به واسطه فعالیت مشعل خواهد بود. سپس آب‌های گرم شده در دیگ به واسطه موتور پمپ، بالا رفته و وارد واحد‌‌‌‌های ساختمانی ‌‌می‌شود. شاید جالب باشد بدانید که روی موتور پمپ‌‌‌ها دکمه مشخصی وجود دارد که به واسطه آن، شما ‌‌می‌توانید سرعت آب و میزانی که آب بالا برده ‌‌می‌شود را مشخص کنید.

در هر یک از واحد‌‌‌‌ها یا طبقات ساختمان، لوله‌‌‌‌های مشخصی برای رفت و برگشت آب در نظر گرفته ‌‌می‌شود که روی سر هر لوله، شیر فلکه‌ای برای باز و بسته کردن نصب شده است. در واقع با استفاده از شیر فلکه‌‌‌‌‌ها شما ‌‌می‌توانید لوله ‌‌‌‌ها را بسته و راه ورود آب به شوفاژ را مسدود کنید. زمانی که داخل تانکر نیز از آب خالی ‌‌می‌شود، توسط همین لوله‌‌‌ها، آب مجددا به موتورخانه بازگردانده خواهد شد. به ‌منظور تامین برق موتور نیز یک کنتور درون موتورخانه نصب خواهد شد.

به منظور بالا بردن کارایی و عملکرد موتورخانه توصیه می‌شود، لوله‌های رفت و برگشت عایق‌ کاری شود. همچنین به منظور جلوگیری از هدر رفتن هوای گرم و سرد، در پنجره‌ها و درهای واحدهای ساختمانی از درزگیر استفاده کنید. همچنین انجام به موقع سرویس موتورخانه و رسوب‌گیری و جرم‌گیری لوله‌ها و دیگ موتورخانه و همچنین تنظیم بودن مشعل آن نیز در کارایی موتورخانه اهمیت زیادی دارد.

تعمیر و سرویس موتورخانه ساختمان هوم سرویز

در این نوشته شما با اجزای موتورخانه ساختمان و عملکرد آن آشنا شدید. شما می توانید با استفاده از راه اندازی موتور خانه در ساختمان به گرم شدن فضای خانه خود کمک کنید و از دمای ملایم خانه خود لذت ببرید. شاید دوست داشته باشید به جای موتورخانه از پکیج و نصب شوفاژ برای گرمایش خانه خود استفاده کنید. شما می توانید نصب رادیاتور شوفاژ و تعمیر شوفاژ را به تیم حرفه ای هوم سرویز بسپارید یا از تیم هوم سرویز بخواهید که بهترین و مجهزترین موتورخانه را برای شما آماده کنند.

قیمت تعمیر و سرویس موتورخانه