تفاوت باتری اسیدی و اتمی ماشین، کدام باتری بهتر است؟

باتری های اسیدی و باتری های اتمی از جمله باتری هایی هستند که در ایران رواج دارند. اما این دو با هم چه تفاوتی دارند و کدام یک نسبت به دیگری برتری انتخاب دارد؟ برای یافتن این پاسخ باید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

آیا با انواع باتری‌های خودرو آشنایی دارید؟ دو نوع اصلی باتری در ایران به نام‌های باتری اسیدی و اتمی ماشین شناخته می‌شوند. برای تشخیص این مطلب که کدام نوع بیشتر مناسب خودروی شما است، می‌توانید به مکانیک معتمد خود مراجعه کنید. حتی زمانی که برای تعویض چراغ و لامپ خودرو به مکانیک مراجعه می‌کنید می‌توانید از خدمات تعویض باتری بهره‌مند شوید.

باتری‌هایی که در ایران به اتمی مشهور هستند، در اصل همان باتری‌های AGM هستند. این باتری‌ها در واقع از خانواده باتری اسید سربی سنتی هستند. اما تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم. برای آشنایی با باتری های اسیدی و باتری های اتمی با ما همراه باشید.

عملکرد باتری های اسیدی و باتری های اتمی

از لحاظ ساختار و شیمی تولید، هر دوی این باتری‌ها یکسان هستند. باتری های اسیدی و باتری های اتمی هر دو از صفحات سربی و مخلوط الکترولیت اسید سولفوریک و آب استفاده می‌کنند. هر دو دارای واکنش شیمیایی هستند. به عبارت دیگر هیدروژن و اکسیژن محصول جانبی است که هر دوی این باتری‌ها تولید می‌کنند. اما تفاوت اصلی در کجاست؟

باتری اسیدی

در ساختار باتری اسیدی، از صفحات سربی غوطه‌ور در الکترولیت مایع استفاده شده است. در طی واکنش شیمیایی که در این باتری رخ می‌دهد، گازهایی تولید می‌شود. تولید این گازها باعث می‌شود تا باتری آب از دست بدهد. در نتیجه، به طور مداوم باید سطح الکترولیت بررسی شده و پر شود.

باتری اتمی

در ساختار این نوع باتری از تشک‌های فایبرگلاسی استفاده شده است که در میان صفحات سربی قرار گرفته‌اند. AGM که نام دیگر این باتری‌ها است نیز از همین‌جا نام گرفته است. نام این باتری که در دنیا به آن شناخته می‌شود، Absorbent Glass Mat یا تشک شیشه‌ای جاذب است. این تشک‌ها با حصیرهای شیشه‌ای محلول الکترولیت را در حالت معلق نگه می‌دارند. به عبارت دیگر محلول، جریان آزاد ندارد. 

آنچه حاصل می‌شود این است که این باتری‌ها مهر و موم شده هستند. گاز تولید شده در طول واکنش شیمیایی دوباره، با الکترولیت ترکیب می‌شود. در صورت وجود گاز اضافی، به واسطه‌ دریچه‌ای که تعبیه شده است، گاز تخلیه می‌شود. در نتیجه نیاز به چک کردن سطح محلول وجود ندارد.

نگهداری باتری های اسیدی و باتری های اتمی

باتری اتمی نیاز به تعمیر و نگهداری ندارد. در نتیجه می‌توان آن را در فضای بسته نیز نگهداری کرد. علت آن این است که تولید گاز در آن وجود ندارد. تنها کافی است که گاهی آن را هواگیری نمایید.

می‌توان گفت که این باتری‌ها برای استفاده در وسایل نقلیه‌ای مناسب هستند که باتری یا در صندوق عقب وجود دارد، یا در زیر صندلی تعبیه شده است. از طرفی تعمیر و نگهداری آن در محیط بسته نیز می‌تواند انجام پذیرد.

اما باتری اسیدی نیاز به سرویس مداوم سطح الکترولیت دارد. از طرفی باید در محیطی قرار گیرد که از تهویه‌ مناسب برخوردار است. علت آن نیز این است که گازها و بخار از آن آزاد و متصاعد می‌شود.

دوام، ارتعاش و مقاومت در برابر ضربه باتری های اسیدی و باتری های اتمی

باتری اتمی، بسیار محکم‌تر و سخت‌تر از باتری اسیدی ساخته می‌شود. دلیل این امر نیز استفاده اولیه آن است. در ابتدا این باتری برای موارد نظامی و هوانوردی تولید می‌شد.

ساختار تشک‌های شیشه و صفحات باتری، به نحوی است که به راحتی از هم جدا نمی‌شود. در نتیجه این باتری مقاوم در برابر ضربه و ارتعاش است. به همین دلیل صاحبان موتور سیکلت و خودروهای مسابقه‌ای تمایل به استفاده از آن دارند.

باتری های اسیدی و باتری های اتمی در دو نقطه‌ مقابل هستند. تکان شدید و ارتعاش باعث آسیب رساندن به صفحات باتری اسیدی می‌شود. در نتیجه باید این باتری‌ها را به نحوی ایمن نصب نمود تا اثرات آن به حداقل برسد.

نصب و نشت

باتری های اسیدی و باتری های اتمی در این زمینه نیز با هم تفاوت دارند. به دلیل نوع ساختار باتری اتمی، این باتری‌ها ضد نشت هستند. از طرفی نسبت به موقعیت هم، غیر حساس هستند. به عبارت دیگر اگر آن‌ها را وارونه نکنید، در هر موقعیتی می‌توانید آن‌ها را نصب کنید.

در مقابل باتری اسیدی دارای الکترولیت مایع است. در نتیجه باید آن را حتما صاف بگیرید و نصب کنید. در غیر این صورت محلول بر روی زمین خواهد ریخت. اگر محلول ریخته شده را نیز تمیز نکنید، باعث خوردگی سطح می‌شود

مقاومت داخلی و توان خروجی باتری های اسیدی و باتری های اتمی

باتری اتمی دارای مقاومت داخلی پایین‌تری نسبت به باتری اسیدی است. یعنی اگر مقاومت داخلی باتری اسیدی جدید بین ۱۰ تا ۱۵ باشد، مقاومت داخلی باتری اتمی نو، کمتر از ۲ است.

اما نکته اینجاست. چنانچه مقاومت داخلی پایین باشد، ولتاژ خروجی افزایش می‌یابد. از طرفی این امر باعث کاهش اتلاف گرما در زمانی می‌شود که گردش قدرت در سیستم وجود دارد.

از طرف دیگر، باتری‌های اتمی، به بارگیری بهتر پاسخ می‌دهند. در واقع، باتری‌های اتمی قدرت بالا را به خوبی اداره می‌کنند. به همین جهت مناسب‌ترین گزینه برای خودروهای استارت استپ محسوب می‌شوند

زمان شارژ

به علت مقاومت داخلی پایین، اتمی‌ها سریع‌تر شارژ می‌شوند. اگر از یک منبع تغذیه یکسان برای شارژ آن‌ها استفاده شود، اتمی‌ها ۵ برابر بیشتر از باتری سربی شارژ می‌شوند؛ اما هنوز به پای باتری‌های لیتیومی نمی‌رسند.

عمق تخلیه (DoD)

باتری‌های اتمی، دارای ۸۰ درصد عمق تخلیه هستند. این رقم نسبت به رقم ۵۰ درصد باتری اسیدی، برتری دارد. به دلیل همین برتری، برای برنامه‌های چرخه عمیق، بهتر است از باتری اتمی استفاده شود.

اما آنچه توصیه می‌شود این است که تلاش کنید ظرفیت تخلیه هر دو باتری به کمتر از ۵۰ درصد نرسد. دقیقا برخلاف باتری لیتیومی که توصیه می‌شود کاملا تخلیه شوند.

دقت کنید منظور از عمق تخلیه این است که ظرفیت باتری برای تخلیه بدون آسیب تا چه میزان است.

تحمل دمای باتری های اسیدی و باتری های اتمی

باتری اتمی در هر دمایی قابل استفاده است. به عبارت دیگر در هر دمایی بهتر از باتری اسیدی عمل می‌کند. 

الکترولیتی که در میان تشک‌های شیشه‌ای قرار دارد، در حالت یخ‌زدگی منبسط نمی‌شود. به همین دلیل این باتری‌ها در برابر هوای بسیار سرد، مقاوم‌تر هستند؛ حتی اگر این باتری‌ها در محیط یخ‌زده عمل نکنند، اما می‌توانید مطمئن باشید که خراب هم نمی‌شوند.

از طرف دیگر، باتری‌های اسیدی در سرما یخ نی‌زنند. همین امر باعث ترک خوردگی صفحات می‌شود‌.در نتیجه قاب‌ باتری متورم شده و مایع نشت می‌کند. در گرمای شدید هم الکترولیت بیشتری از باتری اسیدی تبخیر می‌شود.

حساسیت به شارژ بیش از حد

باتری‌های اسیدی نسبت به باتری‌های اتمی، تحمل بیشتری دارند. باتری اتمی به دلیل آب بندی و مهر و موم شدن، در اثر شارژ بیش از حد، مستعد فرار حرارتی است. حتی اگر به شیوه‌ای این فرار کاهش یابد، باتری اتمی تحمل شارژ بیش از حد ندارد. در نتیجه عمرش کوتاه‌تر می‌شود.

فرار حرارتی عبارتی است که به باتری زمانی اطلاق می‌شود که بیش از حد توان خود، حرارت ایجاد کند. این امر باعث خشک شدن باتری می‌شود. در نتیجه ذوب شده، مواد شیمیایی سمی آزاد می‌کند. گاه باعث آتش سوزی و انفجار هم می‌گردد. این امر باعث اثر دومینو شده و باتری‌های نزدیک تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

طول عمر و تخلیه

باتری‌های اتمی طول عمر بیشتری دارند. از طرفی به دلیل سرعت پایین تخلیه، اگر مورد استفاده قرار نگیرند، بیشتر از اسیدی‌ها دوام می‌آورند.

باتری‌های اتمی که خوب از آن‌ها مراقبت شده باشد، حدود ۷ سال دوام می‌آورند. اما باتری‌های اسیدی بین ۳ تا ۵ سال عمر می‌کنند‌.

خوردگی و گوگرد

باتری‌های اسیدی چون می‌توانند بخار اسیدی تولید کنند، بیشتر مستعد خوردگی هستند. در نتیجه احتمال نشت مایعات چند برابر است.

در باتری های اسیدی و باتری های اتمی این مطلب صدق می‌کند که تخلیه طولانی منجر به سولفاته شدن می‌شود. باتری اتمی کمی مقاوم‌تر است. این نیز به دلیل سرعت پایین تخلیه‌ی باتری است.

مقرون به صرفه بودن

برای اتومبیل‌های استاندارد، باتری اسیدی هم مقرون به صرفه‌تر است و هم برای استارت قابل اعتمادتر است. اما باتری اتمی ۲ الی ۳ برابر گران‌تر هستند.

باتری های اسیدی و باتری های اتمی، کدام مناسب‌تر است؟

با توجه به آنچه که گفته شد، قطعا دیگر می‌توانید تشخیص دهید که برای خودروی شما کدام باتری بهتر می‌تواند جوابگو باشد؛ اما بهتر است حتما با یک تکنیسین نیز مشورت کنید و نظر او را نیز بشنوید‌.

کلام آخر

باتری های اسیدی و باتری های اتمی، دو نوع باتری مختلف خودرو هستند که هر کدام از آن‌ها ویژگی‌های مختص به خود را دارند. با این حال که هر دو از یک خانواده هستند؛ اما به دلیل ساختار مختلفی که دارند، موارد استفاده آن‌ها متفاوت است. برخی از باتری‌ها برای خودروهای مسابقه و برخی برای خودروهای استاندارد مورد استفاده هستند‌؛ اما مزایای آن‌ها شاید شما را ترغیب به استفاده از آن‌ها کند. به هر صورت برای انتخاب بهتری نوع باتری، بهتر است حتما با یک تکنیسین و متخصص در این زمینه مشورت کنید.

هوم سرویز می‌تواند شما را در این زمینه یاری کند. کافی است با مشاورین ما تماس بگیرید یا اپلیکیشن هوم سرویز را نصب کنید. باقی کار‌ها تنها با دو یا سه کلیک قابل حل و فصل است. شما می‌توانید تعویض باتری اسیدی و اتمی ماشین را به متخصصان هوم سرویز بسپارید یا اجازه دهید که تعویض چراغ و لامپ خودرو با کمک این تیم باتجربه انجام شود.

همچنین می توانید از خدمات مشاوره و عیب‌یابی خودرو هوم سرویز بهر‌مند شوید و با کمک متخصصان ما خودرویی سالم با عملکرد عالی داشته باشید.