آمپول دیکلوفناک برای چیست؟ کاربرد و عوارض آن چیست؟

امروزه از داروهای مختلف برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌شوند که بعضی از این داروها، اثربخشی سریع‌تری دارند و علائم بیماری را سریعاً بهبود می‌دهند. در شرایط خاص مانند التهاب‌های عضلانی، التهاب‌های مفصلی و تب مقاوم به قرص، به داروهایی نیاز است که اثربخشی فوری دارند و علائم بیماری را در مدت زمان کوتاه بهبود می‌دهند. آمپول دیکلوفناک (Diclofenac)، یکی از داروهای پرکاربرد برای درمان درد و التهاب در بدن است. این دارو، از خانواده داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NASIDs) است و با مهار کردن عوامل التهاب‌زا، به درمان و تسکین درد کمک می‌کند.

از آمپول دیکلوفناک برای درمان کمردرد، دردهای شدید پس از جراحی و دردهای حاد عضلانی استفاده می‌شود تا درد را فوراً تسکین دهد. باید بدانید که این دارو نیز با عوارض خاصی همراه است که در صورت استفاده نادرست و بیش‌ازحد برای بیمار پیش می‌آید.

در این نوشته، شما با فواید آمپول دیکلوفناک برای درمان بعضی از بیماری‌ها آشنا خواهید شد و عوارض، ممنوعیت‌ها، نحوه تزریق این آمپول و نکات مهم برای تزریق آمپول دیکلوفناک را مطالعه خواهید کرد. پس اگر دوست دارید با کاربردها و اطلاعات پزشکی آمپول دیکلوفناک آشنا شوید، در این نوشته با ما همراه باشید.

آمپول دیکلوفناک چیست؟

آمپول دیکلوفناک (Diclofenac)، نوعی داروی مسکن از خانواده داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NASIDs) است که برای کاهش درد، التهاب و تورم استفاده می‌شود. دیکلوفناک با سایر داروهای رایج مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، سلکوسیب و ایندومتاسین در گروه داروهای غیراستروئیدی قرار می‌گیرد.

داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی از هورمون‌های استروئیدی استفاده نمی‌کنند و عوارض هورمونی جدی ندارند. این داروها برای کاهش التهاب خفیف تا متوسط تجویز می‌شوند و در سریع‌ترین زمان ممکن، درد و التهاب را کاهش می‌دهند. دیکلوفناک به دو صورت قرص و آمپول عرضه می‌شود که آمپول دیکلوفناک اثربخشی سریع‌تری نسبت به قرص دارد.

تاثیر آمپول دیکلوفناک در بدن

زمانی که آمپول دیکلوفناگ وارد بدن می‌شود، میزان ترشح و فعالیت مواد شیمیایی را کاهش می‌دهد و درد و التهاب‌های بدن را تسکین می‌دهد. اما دیکلوفناک چطور این کار را انجام می‌دهد و به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند؟

باید بدانید که در بدن انسان، آنزیم‌هایی به نام سیکلواکسیژناز (COX-1 و COX-2) وجود دارد که این آنزیم‌ها، موادی به نام پروستاگلاندین‌ها را تولید می‌کنند. پروستاگلاندین‌ در پاسخ به آسیب، عفونت و تحریک بدن تولید می‌شود و با ایجاد درد، تب، التهاب و تورم همراه است. کاری که دیکلوفناک در بدن انجام می‌دهد این است که آنزیم‌های سیکلواکسیژناز را مهار می‌کند تا تولید پروستاگلاندین‌ها کمتر شود و به همین دلیل است که تزریق دیکلوفناک باعث کاهش سریع درد و التهاب و پایین آمدن تب می‌شود و به عنوان درمان فوری کاربرد دارد.

اثر این دارو، حدود 15 تا 30 دقیقه پس از تزریق آمپول آغاز می‌شود و به مدت 6 تا 8 ساعت در بدن می‌ماند.

کاربردهای آمپول دیکلوفناک

آمپول دیکلوفناک برای تسکین دردهای حاد و کنترل سریع التهاب‌های شدید تجویز می‌شود و کاربردهای زیادی دارد. موارد زیر از جمله کاربردهای این آمپول هستند:

1- درمان دردهای عضلانی و دردهای اسکلتی:

تزریق این آمپول به درمان کمردرد، گردن درد، دردهای ناشی از کشیدگی عضلات، التهاب مفاصل و التهاب تاندون‌ها (تاندونیت) کمک می‌کند.

2- درمان دردهای ناشی از آسیب فیزیکی و جراحی:

بعد از جراحی، تصادف یا اتفاقات ناگوار مانند شکستگی استخوان، دررفتگی شدید، کشیدگی رباط و آسیب به بافت‌های نرم بدن، بیمار درد شدیدی را تحمل می‌کند. در این موارد احتمالاً تزریق امپول دیکلوفناک داخل سرم انجام می‌شود تا به‌تدریج وارد بدن بیمار شود و درد شکستگی استخوان را کاهش دهد. از دیکلوفناک به کاهش درد و التهاب ناشی از عمل جراحی و آسیب‌های فیزیکی کمک می‌کند تا فرد کمتر اذیت شود و درد کمتری را تحمل کند.

3- کاهش درد و التهاب ناشی از آرتریت:

بیماری آرتریت با خشکی، محدودیت حرکتی و التهاب مفاصل همراه است. تزریق دیکلوفناک به کاهش درد و التهاب ناشی از آرتریت روماتوئید، آرتروز و اسپوندیلیت آنکیلوزان کمک می‌کند و ورم مفاصل را کم می‌کند.

4- تسکین درد دندان، گوش و گلو:

در صورتی که درد و التهاب در گوش، دندان و گلو زیاد باشد، پزشک مصرف این دارو را برای بیمار تجویز می‌کند تا درد بیمار سریع تسکین پیدا کند و کمتر اذیت شود.

5- کاهش التهاب و درد در حملات حاد نقرس:

بیماری نقرس با درد شدید در استخوان‌ها و مفاصل همراه است. در صورت وقوع حملات ناگهانی نقرس و درد و تورم شدید مفاصل، از آمپول دیکلوفناک برای کاهش درد بیمار و تسکین ورم مفصل استفاده می‌شود.

6- کاهش دردهای قاعدگی:

این دارو به درمان دردهای شدید قاعدگی کمک می‌کند؛ مخصوصاً در مواردی که داروهای خوراکی کافی نیستند و به داروهای قوی‌تر و اثربخش‌تر نیاز است.

7- بهبود اسپاسم عضلانی:

در مواردی که اسپاسم عضلانی به دلیل ورزش‌های سنگین، حرکات ناگهانی و… ایجاد شود، تزریق دیکلوفناک باعث کاهش درد و التهاب عضله می‌شود و به بهبود سریع اسپاسم عضلانی کمک می‌کند.

نحوه تزریق آمپول دیکلوفناک

تزریق آمپول دیکلوفناک باید به صورت عضلانی و توسط پرسنل کادر درمان انجام شود. تزریق خودسرانه این دارو منجر به درد شدید، التهاب و آسیب عضلانی می‌شود و به همین دلیل نباید خودسرانه انجام شود. بهترین محل برای تزریق این آمپول، بالای عضله گلوتئال (باسن) است. دوز معمولی این دارو برای بزرگسالان بین 75 تا 150 میلی گرم است که در یک یا دو نوبت تزریق می‌شود.

گاهی اوقات در صورت تشخیص و تائید پزشک، آمپول دیکلوفناک به صورت وریدی تزریق می‌شود. در صورتی که تزریق امپول دیکلوفناک داخل سرم انجام شود، تزریق وریدی صورت می‌گیرد که به ورود سریع دارو به جریان خون کمک می‌کند. در تزریق وریدی، دارو رقیق می‌شود و میزان تحریک بافت‌ها و عروق کمتر است. این کار بیشتر برای بیماران با تب‌های بالا، دردهای مزمن و بعد از عمل جراحی انجام می‌شود.

آمپول دیکلوفناک برای کمردرد

 یکی از راه‌های موثر برای درمان کمردرد، مصرف داروهای ضد التهاب است که میزان التهاب و خشکی مفاصل را کاهش می‌دهند. از آمپول دیکلوفناک برای کاهش کمردردهای ناگهانی و کاهش دردهای ناشی از اسپاسم عضلانی استفاده می‌شود. در صورتی که کمردرد ناشی از التهاب عضلات و مفاصل باشد، دیکلوفناک به کاهش تورم و خشکی مفاصل کمر کمک می‌کند و بیمار می‌تواند راحت‌تر فعالیت‌های روزانه‌اش را انجام دهد.

عوارض آمپول دیکلوفناک چیست؟

درست است که تزریق دیکلوفناک به کاهش سریع درد و التهاب کمک می‌کند؛ اما مانند سایر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، مصرف زیاد دیکلوفناک نیز با عوارض خاصی همراه است. آشنایی با عوارض و مضرات دیکلوفناک به شما کمک می‌کند تا با آگاهی و احتیاط بیشتر از این دارو استفاده کنید. از جمله عوارض رایج دیکلوفناک می‌توان به ایجاد درد و سوزش در محل تزریق، سفت شدن و تورم محل آمپول، حالت تهوع و استفراغ، سردرد، سرگیجه، دل درد و سوهاضمه و احساس خواب‌آلودگی خفیف اشاره کرد که این عوارض موقتی هستند و طی چند ساعت و چند روز برطرف می‌شوند.

علاوه بر این عوارض، موارد زیر از جمله عوارض آمپول دیکلوفناک هستند:

1- مشکلات گوارشی:

مصرف دیکلوف باعث کاهش ترشح پروستاگلاندین‌ها می‌شود و همین موضوع به مخاط معده آسیب می‌رساند. به همین دلیل است که بعضی از بیماران، احساس سوزش معده و ترش کردن می‌کنند. زخم معده و خونریزی گوارشی نیز از جمله عوارض دیکلوفناک هستند. به همین دلیل، افرادی که سابقه زخم معده، رفلاکس معده و خونریزی دستگاه گوارشی دارند، باید قبل از مصرف دارو سابقه بیماری خود را به پزشک اطلاع دهند.

2- افزایش فشار خون و مشکلات قلبی و عروقی:

استفاده طولانی مدت از دیکلوفناک، باعث افزایش فشار خون می‌شود و خطر سکته مغزی و حمله قلبی را در افراد با سابقه بیماری قلبی، کلسترول بالا و فشار خون بالا افزایش می‌دهد.

3- مشکلات کلیوی و کبدی:

یکی از عوارض زیاد خوردن قرص دیکلوفناک و تزریق مکرر دیکلوفناک، بروز مشکلات کلیوی و کبدی است که بیشتر برای سالمندان و افرادی پیش می‌آید که داروهای خاصی را مصرف می‌کنند. مصرف دیکلوفناک منجر به افزایش آنزیم‌های کبدی، کاهش عملکرد کلیه، احتباس مایعات و ورم کردن دست‌ها و پاها می‌شود و به همین دلیل نارسایی کلیه را افزایش می‌دهد و به کبد آسیب می‌زند.

4- واکنش‌های آلرژیک:

واکنش‌های آلرژیک مانند تنگی نفس، خس خس سینه، کهیر، خارش پوست، تورم لب‌ها و گلو از جمله عوارض نادر مصرف داروی دیکلوفناک هستند که به دلیل حساسیت به دارو و واکنش سیستم ایمنی بروز می‌کنند. باید بدانید که این عوارض به‌ندرت پیش می‌آیند و بسیار خطرناک هستند؛ اما در صورت بروز علائم حساسیت به دارو، باید فوراً به اورژانس مراجعه کرد. در اورژانس، پزشکان متخصص با تزریق داروهای خاص مانند آنتی هیستامین، آدرنالین و کورتون، واکنش به دارو را کنترل می‌کند تا مشکلات جدی‌تری برای بیمار پیش نیاید.

موارد منع مصرف آمپول دیکلوفناک

در بعضی موارد، مصرف دیکلوفناک برای فرد خطرناک است و وضعیت سلامتی بیمار را بدتر می‌کند. به همین دلیل است که پیش از تزریق دیکلوفناک، باید سوابق پزشکی و داروهای مصرفی بیمار بررسی شود و سپس این دارو برای بیمار تجویز شود. افراد با بیماری‌های زیر از جمله موارد ممنوعیت آمپول دیکلوفناک هستند:

• افرادی که قبلاً به داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ناپروکسن، آسپرین، دیکلوفناک، ایبوپروفن و… واکنش آلرژیک نشان داده‌اند.
• بیمارانی که زخم معده فعال یا سابقه خونریزی دستگاه گوارش را دارند نباید دیکلوفناک مصرف کنند؛ زیرا خطر سوراخ شدن معده و روده را افزایش می‌دهد.
• افرادی که با نارسایی شدید کلیوی و کبدی درگیر هستند از جمله موارد منع مصرف دیکلوفناک محسوب می‌شوند؛ زیرا این دارو عملکرد کلیه و کبد را تضعیف می‌کند.
• مادران باردار که در سه ماهه سوم بارداری هستند نباید این آمپول را تزریق کنند؛ زیرا باعث بسته شدن مجرای شریانی جنین می‌شود.
• بیماران مبتلا به نارسایی قلبی، فشار خون کنترل نشده و سالمندان با سابقه سکته و حمله قلبی نیز نباید از دیکلوفناک استفاده کنند.

دیکلوفناک برای کودکان و نوجوانان نیز معمولاً تجویز نمی‌شود. سالمندان نیز مجاز به تزریق دوز پایین این دارو هستند. مادران شیرده نیز باید این دارو را با احتیاط و نظر پزشک مصرف کنند.

متاسفانه آمار مصرف خودسرانه دارو در ایران بالا است و بسیاری از افراد، داروهای مسکن و داروهای ضد التهاب را بدون نسخه پزشک مصرف می‌کنند. باید بدانید که مصرف خودسرانه دیکلوفناک به هیچ وجه توصیه نمی‌شود و شما باید بعد از ویزیت پزشک در منزل و تشخیص پزشک، شروع به مصرف دیکلوفناک کنید.

نکات مهمی که قبل از تزریق آمپول دیکلوفناک باید بدانید

قبل از تزریق آمپول دیکلوفناک، باید نکات مهم درباره مصرف این دارو را بدانید تا درگیر عوارض احتمالی این دارو نشوید و تجربه بهتری از تزریق این دارو داشته باشید:

1- دیکلوفناک با برخی از داروها مانند داروهای فشار خون و آسپرین تداخل دارویی دارد. در صورت مصرف داروهای ضدانعقاد خون مانند آسپرین و وارفارین، داروهای فشار خون، داروهای ضدافسردگی از نوع SSRI و داروهای ادرارآور، باید پزشک را در جریان بگذارید.

2- آمپول دیکلوفناک فقط برای درمان دردهای شدید در کوتاه مدت مناسب است و استفاده طولانی مدت از این دارو به کلیه، کبد و معده آسیب می‌زند.

3- اگر در گذشته به داروهای ضدالتهاب حساسیت داشتید و بعد از مصرف با علائم آلرژیک مواجه شدید، به پزشک اطلاع دهید تا داروی دیگری را برای شما تجویز کند.

4- در صورت سابقه بیماری‌های کلیوی، نارسایی قلبی، آسم، تنگی نفس، آلرژی، بارداری و شیردهی و سابقه مشکلات گوارشی، پزشک را در جریان بگذارید.

5- بعد از مصرف دیکلوفناک، به علائمی مانند تورم زیاد و درد شدید محل تزریق، تنگی نفس، استفراغ خونی، کهیرهای پوستی، حالت تهوع، ضعف شدید و زردی پوست توجه داشته باشید؛ زیرا این علائم هشداردهنده‌ای هستند که احتمال آسیب به معده، روده و کبد را اطلاع می‌دهند.

6- در هنگام مصرف دیکلوفناک، از نوشیدن الکل و نوشیدنی‌های حاوی الکل خودداری کنید؛ زیرا خطر خونریزی گوارشی را افزایش می‌دهد.

7- تزریق دیکلوفناک باید توسط افراد آموزش‌دیده و باتجربه انجام شود؛ زیرا تزریق نادرست دیکلوفناک باعث التهاب و نکروز در محل تزریق می‌شود.

نکته بسیار مهم و قابل توجه:

گاهی اوقات تزریق نادرست دیکلوفناک با مشکلات جدی برای فرد همراه است و احتمال بروز مشکلاتی مانند تخریب بافت (نکروز)، عفونت محل تزریق و آسیب عصبی را افزایش می‌دهد. به همین دلیل، تزریق دیکلوفناک باید توسط افراد باتجربه و آموزش دیده انجام شود تا دارو در عمق درست و با زاویه درست وارد بدن بیمار شود. در صورت نیاز شما می‌توانید از خدمات تزریقات در منزل استفاده کنید تا بهترین پرسنل کادر درمان به منزل شما بیایند و کار تزریق آمپول را انجام دهند.

جمع‌بندی مطالب

در این نوشته درباره آمپول دیکلوفناک، عوارض و نحوه تزریق دیکلوفناک با شما صحبت کردیم و موارد مصرف این دارو را به شما توضیح دادیم. همچنین درباره مواد منع مصرف آمپول دیکلوفناک توضیحاتی دادیم و گفتیم که این دارو باید با نظر پزشک تزریق شود تا فرد درگیر عوارض دارو نشود.

اگر وقت لازم برای پیگیری کارهای درمانی را ندارید، می‌توانید از خدمات پزشکی سایت هوم سرویز استفاده کنید تا کارهایی مانند ویزیت پزشک، نمونه‌گیری و انجام آزمایش چکاپ در منزل، توسط پزشکان متخصص و با بهترین قیمت برای شما انجام شود.

برای ثبت درخواست خدمات پزشکی و پرستاری، کافی است به سایت و اپلیکیشن هوم سرویز مراجعه کرده و درخواست خود را ثبت کنید تا همکاران ما با شما تماس بگیرند و هماهنگی‌های لازم را انجام دهند.

همیار شماییم تا پایان سرویس…