بیماری فیبروز کیستیک (CF) چیست؟ علائم، درمان و طول عمر بیمار

وجود بیماری‌های مختلف، یکی از واقعیت‌های زندگی ما انسان‌ها است. هرکدام از بیماری‌ها، به روش‌های مختلفی به بدن انسان منتقل می‌شوند و فرد را درگیر می‌کنند. یکی از روش‌های انتقال بیماری، ژنتیک و موضوعات ارثی است. بیماری‌های ژنتیکی به این صورت هستند که بیماری خاصی از طریق ژن‌ها به نسل‌های بعد نیز منتقل می‌شود و زمانی که فرد بزرگ می‌شود، با این بیماری درگیر خواهد شد.

بیماری فیبروز کیستیک، یکی از بیماری‌های ارثی است که از پدر یا مادر به فرزند منتقل می‌شود. این بیماری به‌گونه‌ای است که مخاط ریه و سیستم گوارش را شدیداً چسبناک می‌کند و به بسیاری از اندام‌های داخلی بدن مخصوصاً سیستم تنفسی و سیستم گوارشی آسیب می‌رساند. گاهی اوقات پیشرفت این بیماری، جان بیمار را به خطر می‌اندازد.

اما سؤال اینجاست که بیماری فیبروز کیستیک (CF) چیست و چه مشخصاتی دارد؟ چطور می‌توانیم این بیماری را تشخیص دهیم و به درمان آن بپردازیم؟ در این مقاله ما می‌خواهیم به این سؤالات پاسخ بدهیم و بگوییم که چطور می‌توانید بیماری فیبروز کیستیک را شناسایی کرده و با آن به مقابله بپردازید تا بتوانید از ایجاد خطرات جدی جلوگیری کنید.

اگر به دنبال این هستید با بیماری فیبروز کیستیک (CF) بیشتر آشنا شوید و اطلاعات بیشتری را درباره این بیماری به دست بیاورید، از شما دعوت می‌کنیم که تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

بیماری فیبروز کیستیک چیست ؟

بیماری فیبروز کیستیک یا Cystic Fibrosis، نوعی اختلال جنینی است که منجر به اختلال در تنفس و عفونت ریه می‌شود و حتی ممکن است دستگاه تنفسی انسان را از کار بیندازد. این بیماری به سیستیک فیبروزیس نیز معروف است و با عبارت اختصاری CF (سی اف) نوشته می‌شود.

بعد از ابتلا به فیبروز کیستیک، مخاط ریه و سیستم گوارشی شدیداً چسبناک می‌شود و غلظت این مخاط بسیار بالا می‌رود. همچنین این بیماری منجر به غلیظ شدن شیره‌های گوارشی نیز می‌شود. افزایش غلظت مخاط ریه منجر به مسدود شدن ریه و مختل شدن سیستم گوارش انسان خواهد شد. همچنین این بیماری در روند هضم غذا در معده نیز مشکل ایجاد می‌کند و فرد را با مشکلات گوارشی شدید درگیر خواهد کرد. به همین دلیل است که بیماری CF از جمله بیماری‌های خطرناک برای کودکان و بزرگسالان به شمار می‌آید.

همانطور که به شما توضیح دادیم، بیماری فیبروز کیستیک نوعی بیماری ارثی است که از والدین به فرزند منتقل می‌شود؛ به این صورت که یک ژن فیبروز سیستیک معیوب از مادر یا پدر به جنین منتقل خواهد شد و کودک با این بیماری متولد می‌شود. در صورت درمان جدی این بیماری، می‌توان راه انتقال بیماری cf را مسدود کرد.

بهترین روش برای پیشگیری از تولد نوزاد با بیماری فیبروز کیستیک، استفاده از خدمات مشاوره ژنتیک قبل از بارداری است که در این جلسات، وضعیت سلامتی مادر و پدر به صورت کامل بررسی می‌شود. همچنین با انجام تست غربالگری، تا حدودی می‌توان از انتقال بیماری سی اف به جنین مطلع شد.

بیماری CF از جمله بیماری‌های جدی محسوب می‌شود که نفس کشیدن و غذا خوردن انسان را مختل کرده و زندگی فرد را تهدید می‌کند؛ به همین دلیل باید درمان این بیماری را سریع‌تر شروع کرد.

چگونه بیماری فیبروز کیستیک، سلامتی انسان را به خطر می‌اندازد؟

در اثر ابتلا به بیماری CF، ژنی معیوب در بدن وجود دارد که منجر به عدم تولید نوعی از پروتئین به نام CFTR می‌شود. عدم تولید این نوع پروتئین در بدن، باعث می‌شود که بدن دچار اختلال شود و موادی مانند یون‌های نمکی نتوانند در بدن جابه‌جا شوند و کار خود را به‌درستی انجام دهند؛ در نتیجه در بافت‌های بدن آب زیادی جمع می‌شود و مخاط ریه شدیداً چسبناک می‌شود. در اکثر موارد نیز این مخاط در ریه و لوزالمعده جمع می‌شوند و منجر به تخریب ریه خواهد شد. در اثر چسبناک شدن این مخاط، ویروس و آلودگی راحت‌تر به ریه وارد می‌شود و سیستم ایمنی بدن ضعیف خواهد شد. همچنین این مخاط از هضم راحت غذا جلوگیری می‌کند و همین موضوع باعث می‌شود که فرد به سوهاضمه و مشکلات گوارشی جدی مبتلا شود.

به همین دلیل است که بیماری فیبروز کیستیک، یک بیماری کاملاً جدی است و با بستن راه گلو و اختلال در هضم غذا، می‌تواند جان فرد را بگیرد.

در ادامه با علائم بیماری فیبروز کیستیک بیشتر آشنا خواهید شد.

علائم بیماری فیبروز کیستیک در کودکان و بزرگسالان

حالا که با عوارض این بیماری آشنا شدید و دانستید که فیبروز کیستیک چیست و چقدر می‌تواند خطرناک و کشنده باشد، بهتر است با علائم بیماری فیبروز کیستیک نیز آشنا شوید تا بتوانید این بیماری را سریعتر تشخیص دهید. البته باید بدانید که بهترین راه برای تشخیص بیماری فیبروز کیستیک، مراجعه به دکتر و ویزیت پزشک متخصص کودک است.

اگر به دنبال پیدا کردن علائم فیبروز کیستیک در کودکان و نوزادان هستید، بهتر است به علائم زیر توجه داشته باشید و با کمک پزشک، این بیماری را سریع‌تر تشخیص دهید.

موارد زیر از جمله مهم‌ترین نشانه های بیماری فیبروز کیستیک هستند:

1- طعم شور پوست:

اولین مورد از علائم بیماری فیبروز کیستیک (CF)، این است که زمانی که کودک خودتان را می‌بوسید، روی پوست او طعم شوری را حس می‌کنید که این موضوع غیرطبیعی است.

البته این موضوع فقط برای کودکان نیست و ممکن است برای افراد بزرگسال نیز پیش بیاید. در صورت مشاهده چنین علائمی، بهتر است برای آزمایش خون اقدام کنید و از سلامتی خودتان مطمئن شوید.

2- مشکلات تنفسی:

این بیماری همان‌طور که گفتیم باعث چسبناک شدن مخاط ریه می‌شود. همین موضوع باعث می‌شود که مخاط ریه، راه‌های ورود و خروج هوا را مسدود کند و اجازه ندهد که فرد به‌راحتی نفس بکشد.

3- سرفه با مخاط غلیظ یا خلط:

احتمالاً افراد سیگاری را مشاهده کرده‌اید که به دلیل مصرف زیاد سیگار، به سرفه‌های شدید و پرخلط مبتلا شده‌اند. این موضوع به دلیل تخریب ریه در اثر استعمال دود است. اگر شما هم در زمان سرفه کردن، شاهد وجود خلط و مخاط غلیظ بودید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید و با انجام آزمایش چکاپ کامل، سلامتی ریه‌های خود را بررسی کنید.

4- تنگی نفس هنگام فعالیت شدید:

افرادی که به‌تازگی شروع به فعالیت بدنی سنگین و ورزش کرده‌اند، معمولاً تنگی نفس را تجربه می‌کنند و این موضوع کاملاً طبیعی است. به مرور زمان، ظرفیت کل ریوی بیشتر می‌شود و مشکل تنگی نفس برطرف می‌شود. بعضی از افراد، هنگام فعالیت کردن، دچار تنگی نفس شدید می‌شوند و نمی‌توانند به‌خوبی نفس بکشند. تنگی نفس، از وجود مشکل در دستگاه تنفسی و ریه‌ها حکایت می‌کند.

اگر شما هم دچار تنگی نفس هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا بررسی‌های بیشتری روی سیستم تنفسی شما صورت بگیرد و حتی رادیولوژی ریه برای شما انجام شود.

5- مشکلات گوارشی:

بیماری فیبروز کیستیک، روی عملکرد گوارشی بدن تاثیر می‌گذارد و در روند هضم و جذب مواد مغذی اختلال ایجاد می‌کند. وجود مخاط غلیظ، کانال‌های مخصوص حمل آنزیم‌های پانکراس به سمت روده را مسدود می‌کند. بدون وجود این آنزیم‌های گوارشی، روده نمی‌تواند مواد مغذی را جذب کند. در نتیجه فرد به مشکلات گوارشی مانند یبوست، مدفوع چرب، بی‌اشتهایی، حالت تهوع، گرفتگی روده و… مبتلا می‌شود.

البته دقت کنید که برخی از علائم گفته شده در افراد عادی نیز وجود دارد و تنها با مشکلات گوارشی نمی‌توان وجود بیماری سی اف را تایید کرد. پزشک متخصص ریه با انجام معاینه‌های دقیق، می‌تواند وجود یا عدم وجود بیماری فیبروز کیستیک را تشخیص دهد.

6- تورم شکم:

تورم شکم نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که در اثر بروز اختلال در سیستم گوارشی، ایجاد می‌شود. در چنین حالتی به‌خاطر اینکه عمل هضم و دفع غذاهای مصرفی به‌درستی انجام نمی‌شود، فرد نمی‌تواند به‌راحتی به دستشویی برود و به همین دلیل، با مشکلاتی مانند ورم شکم، نفخ شدید و یبوست درگیر خواهد شد.

7- از دست‌ دادن اشتها:

بسیاری از افراد مبتلا به بیماری CF، بی‌اشتهایی شدید را تجربه می‌کنند و هیچ تمایلی به خوردن غذا ندارند. این موضوع منجر به کاهش وزن و ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن می‌شود. به همین دلیل است که بی‌اشتهایی فرد، از جمله دغدغه‌های اصلی بیماران و خانواده‌های آنها است. برای بهبود وضعیت تغذیه بیماران مبتلا به فیبروز کیستیک، از محرک‌های اشتها استفاده می‌شود.

کودکان مبتلا به فیبروز کیستیک، باید تحت نظر متخصص تغذیه باشند و کالری زیادی مصرف کنند تا مواد ضروری به بدنشان برسد و سیستم ایمنی آنها تقویت شود.

8- رشد غیراستاندارد کودک:

زمانی که بیماری فیبروز کیستیک در کودکان وجود داشته باشد، شاهد رشد غیر استاندارد کودک خواهیم بود. همانطور که توضیح دادیم این بیماری با اختلال در سیستم گوارشی همراه است. زمانی که کار هضم غذا و جذب مواد مغذی به‌درستی انجام نشود، این موضوع روند رشد کودک را مختل می‌کند و باعث می‌شود که کودک شما نتواند رشد مناسبی داشته باشد.

رشد ناکافی و افزایش غیراستاندارد وزن کودک از جمله علائم بیماری فیبروز کیستیک در کودکان است. در صورت مشاهده این موارد، هرچه سریعتر پیگیری‌های لازم را انجام دهید و برای درمان این بیماری اقدام کنید.

بهترین روش‌های درمانی بیماری فیبروز کیستیک چیست ؟

پیشرفت بیماری فیبروز کیستیک، با مختل شدن دستگاه تنفسی انسان، اختلال در گوارش، بروز مشکل در لوزالمعده و عفونت ریه همراه است و باید سریعاً از پیشرفت این بیماری جلوگیری کرد. با مراجعه به پزشک متخصص، بهترین روش درمان بیماری فیبروز کیستیک برای شما مشخص خواهد شد. انتخاب روش درمانی بیماری سی اف (CF)، به شدت این بیماری، سن بیمار و شرایط بدنی او بستگی دارد.

گزینه‌های زیر، از جمله اصلی‌ترین درمان‌ها برای بیماری فیبروز کیستیک هستند:

1- درمان دارویی:

در اکثر موارد برای کنترل و درمان بیماری فیبروز کیستیک (CF)، می‌توان از داروهای مناسب استفاده کرد. داروهای تجویز شده، به تخلیه ریه از مخاط اضافی، پاکسازی ریه و درمان عفونت باکتریایی کمک می‌کند. داروهایی مانند آنتی بیوتیک‌ها، ایبوپروفن و نمک هیپرتونیک از جمله داروهای موثر برای درمان بیماری سی اف هستند. پزشک متخصص این داروها را برای کنترل فیبروز کیستیک و جلوگیری از تشدید این بیماری تجویز می‌کنند.

اگر برای بهبود بیماری CF از داروهای خاصی استفاده می‌کنید، می‌توانید از خدمات ارسال فوری دارو استفاده کنید تا داروهای شما خیلی سریع به دستتان برسند و آنها را به‌موقع مصرف کنید.

2- فعالیت بدنی:

ورزش کردن، به پاکسازی راه‌های هوایی و تخلیه ریه‌ها کمک می‌کند. به همین دلیل است که افراد مبتلا به بیماری فیبروز کیستیک، بهتر است به صورت منظم ورزش کنند تا عملکرد تنفسی آنها بهتر شود.

برخی از پزشکان، پس از معاینه فیزیکی فرد و بررسی‌های لازم، انجام فعالیت‌های بدنی خاصی را به بیمار پیشنهاد می‌دهد تا فرد بهتر بتواند بیماری را کنترل کند.

3- رژیم غذایی جدید:

بیماران مبتلا به فیبروز کیستیک در معرض ابتلا به سوتغذیه هستند؛ به همین دلیل است که باید رژیم غذایی متفاوتی داشته باشند. خوردن غذاهای پرکالری و پرچرب به همراه مکمل‌های غذایی به بیماران مبتلا به سی اف توصیه می‌شود.

در صورت انتخاب رژیم غذایی نادرست و کم کالری، شاهد ضعیف شدن بدن، کوتاهی قد کودکان، اختلال در سیستم گوارش و شدت گرفتن این بیماری خواهیم بود. به همین دلیل است که اصلاح رژیم غذایی برای درمان فیبروز کیستیک اهمیت بسیار زیادی دارد.

به همین دلیل است که پزشک متخصص به شما رژیم غذایی خاصی را پیشنهاد می‌دهد و مصرف مقدار کافی سدیم، کلسیم، آهن، ویتامین A، ویتامین D، ویتامین K، روی و… را برای شما تجویز می‌کند.

شما می‌توانید تهیه مکمل‌های غذایی را به تیم پزشکی هوم سرویز بسپارید و بدون نیاز به رفت و آمد، از خدمات ارسال فوری دارو با پیک استفاده کنید.

4- فیزیوتراپی:

فیزیوتراپی به بهبود عملکرد تنفسی و سیستم قلبی- عروقی بیماران کمک می‌کند. تخلیه ریه‌ها از ترشحات و مخاط اضافی و باز کردن راه‌های هوایی ریوی از جمله مزایای فیزیوتراپی برای درمان فیبروز کیستیک هستند. تحقیقات انجام شده روی بیماران سی اف نشان داد که شرکت در جلسات فیزیوتراپی، روی افزایش تحمل بدنی بیماران و بهبود کیفیت زندگی آنها تاثیر زیادی داشته است.

با استفاده از خدمات فیزیوتراپی در منزل، شما می‌توانید حرکات ورزشی را با کمک فرد متخصص و دستگاه‌های ورزشی انجام دهید و به درمان بیماری فیبروز کیستیک کمک کنید.

طول عمر بیماران فیبروز کیستیک چقدر است؟

یکی از موضوعات مهم در طول بیماری سی اف، طول عمر بیمار است. به همین خاطر است که بسیاری از افراد دوست دارند بدانند که طول عمر بیماران مبتلا به فیبروز کیستیک چقدر است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که شدت این بیماری در افراد، متفاوت است. بعضی از افراد، فیبروز کیستیک خفیف را تجربه می‌کنند و بعضی‌ها نیز از دوران نوزادی با بیماری CF درگیر هستند.

با مراجعه به پزشک متخصص و شروع درمان این بیماری، می‌توان عامل بیماری فیبروز کیستیک را کنترل کرد؛ اما اگر عفونت‌های ناشی از این بیماری شدید باشد، تمام اندام‌های مهم مانند ریه، معده، لوزامعده، روده و… دچار اختلال جدی می‌شوند.

در بعضی موارد، فیبروز کیستیک شدید ممکن است بین 10 تا 20 سال از عمر فرد را کاهش دهد و باعث شود که فرد زودتر جان خود را از دست بدهد. همچنین در کودکانی که شدیداً درگیر این بیماری هستند و بدن ضعیفی نیز دارند، ممکن است این بیماری در سنین نوجوانی جان آنها را بگیرد. هر چه بدن قوی‌تر باشد، توانایی بدن برای مقابله با بیماری CF بیشتر می‌شود و طول عمر فرد بیشتر خواهد شد.

بیماری سی اف، یکی از بیماری‌های خطرناک و جدی است. به همین دلیل، باید نسبت به علائم بیماری فیبروز کیستیک هوشیار باشید و در صورت مشاهده این علائم، سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید تا سریع‌تر شاهد بهبودی کامل خود باشید.

در حال حاضر، روش قطعی برای درمان فیبروز کیستیک وجود ندارد؛ اما با مراجعه به متخصص ریه می‌توان عامل این بیماری را کنترل و مدیریت کرد.

جمع‌بندی مطالب

در این مقاله درباره این صحبت کردیم که بیماری فیبروز کیستیک چیست و چه علائمی دارد؟ همچنین بهترین روش‌ها برای درمان فیبروز کیستیک را به شما معرفی کردیم و توضیح دادیم که تشخیص و درمان بیماری CF فقط باید توسط پزشک متخصص انجام شود.

در صورت مشاهده علائم فیبروز کیستیک در کودکان یا بزرگسالان، حتماً برای درمان و کنترل این بیماری اقدام کنید و توصیه‌های پزشک متخصص را رعایت کنید تا شاهد بهبودی سریع خود باشید.

از اینکه تا انتهای این نوشته با ما همراه بودید از شما متشکریم و دعوت می‌کنیم سایر مقالات مانند علائم زردی نوزاد و درمان آن را در وبلاگ هوم سرویز مطالعه کنید.

تیم پزشکان و پرستاران هوم سرویز، در کنار شما هستند تا بتوانید با تمام بیماری‌ها و مشکلات جسمانی مقابله کنید و بدنی سالم و شاداب داشته باشید. شما می‌توانید در هر ساعتی از شبانه‌روز، از خدمات پزشکی هوم سرویز برای تزریق آمپول و سرم، ارسال دارو، آزمایش خون، ویزیت پزشک در منزل، تست نوار قلب، فیزیوتراپی در منزل، بینایی سنجی، رادیولوژی در محل و … استفاده کنید.

برای دریافت خدمات پزشکی متنوع هوم سرویز، کافی است به وب سایت یا اپلیکیشن هوم سرویز مراجعه کنید و درخواست خود را ثبت کنید. با ثبت درخواست، تیم پزشکی هوم سرویز خیلی سریع به منزل شما می‌آیند و کارهای درمانی شما را شروع می‌کنند. امیدواریم با استفاده از این خدمات، همواره سالم و سرزنده باشید.