معرفی انواع روشنایی برای منزل
مساله روشنایی برای هر خانه یک مسئله مهم و موثر محسوب می شود و بدون آن نمی‌توان برخی کارها و فعالیت‌ها را در منزل انجام داد. در واقع، روشنایی بسیار اهمیت دارد و هر قسمت از خانه باید به روش روشنایی مناسبی مجهز شده باشد. برای روشنایی منزل خود شما باید بدانید که کدام چراغ برای کدام محیط و برای چه منظوری استفاده می‌شود. علاوه‌بر آن، باید بدانید که چه نوع لوازم روشنایی را خریداری کرده و در کجا آن‌ها را نصب کنید. در این مقاله انواع مختلف روشنایی برای منزل معرفی شده‌اند و پس از خواندن آن شما می‌توانید چگونگی طراحی روشنایی قسمت‌های مهم منزل را مطالعه کنید.
انواع روشنایی منزل
روشنایی انواع مختلفی دارد؛ که این انواع و متدهای روشنایی عبارتند از:
- نور یا روشنایی طبیعی
اولین تصوری که از نور و روشنایی طبیعی به ذهن مردم می‌رسد، نور خورشید و نور ماه است؛ اما روشنایی یا نور طبیعی می‌تواند نور و درخشش حاصل از آتش نیز باشد. حتی نور حاصل از شمع نیز می‌تواند یک نور جنبشی و روشنایی طبیعی محسوب شود. خصوصیات این نوع نورها بسته به شرایط آب‌و هوایی، فصل یا زمان‌های مختلف روز ممکن است متفاوت باشد. خانه‌هایی که فضاهای داخلی‌شان غرق در نور طبیعی است، یک جلوه آرامش‌بخش و دلنشین دارند. علاوه بر آن، غالبا فضا این خانه‌های ساکت و پرروح است. چراغ‌های شمعی اغلب در فضای بیرون از خانه استفاده می‌شوند؛ اما در فضای داخلی خانه نیز می‌توانند نمای خوبی ایجاد کنند. تقریبا اکثر مردم از چراغ‌های شمعی بیشتر در هنگام شام یا حتی در اتاق خواب استفاده می‌کنند.
- روشنایی محیطی
این متد، یک روشنایی سراسری در یک محیط فراهم می‌کند و به همین دلیل، با نام روشنایی کلی نیز شناخته می‌شود. روشنایی محیطی میزان روشنایی مطلوبی را فراهم می‌کند و به افراد این امکان را می‌دهد تا فعالیت‌های خود را با خیال راحت انجام دهند. این متد از روشنایی سراسر یک اتاق را فرا می‌گیرد و سایه کمی ایجاد می‌کند. چراغ‌های دیوارکوب و فانوس‌های کاغذی از انواع روشنایی استفاده شده در روش محیطی هستند. لوستر نیز از دیگر لوازم روشنایی محیطی محسوب می‌شود، زیرا می‌تواند کل اتاق پذیرایی را روشن کند.
- روشنایی وظیفه ای
این متد از روشنایی به افراد این امکان را می‌دهد تا بتوانند فعالیت‌های خاصی مانند مطالعه، نوشتن، پخت و پز، بازی کردن و… را انجام دهند. از آنجایی که این نوع روشنایی برای وظایف خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید بدون تابش‌های انحرافی و بدون ایجاد سایه باشد. روشنایی وظیفه‌ای را می‌توان با استفاده از چراغ‌های سالنی، چراغ‌های رومیزی، چراغ‌های توکار، چراغ‌های آویز و ریلی و حتی چراغ‌های زیر کابینتی فراهم کرد. به عنوان مثال، در استودیوهای هنری، هنرپیشه‌ها غالبا از چراغ‌های ریلی برای فراهم کردن نور کل فضا استفاده می‌کنند.
- روشنایی تاکیدی
این متد از انواع روشنایی، روی ظاهر و ویژگی‌های یک بخش از محیط تاکید می‌کند و غالبا برای جذابیت بیشتری بصری به‌کار می‌رود. در واقع، روشنایی تاکیدی در اکثر موارد برای برجسته نشان دادن نقاشی‌ها، کلکسیون های به نمایش گذاشته شده، گیاهان، محوطه‌سازی فضای باز یا حتی برجسته نشان دادن مجسمه‌ها استفاده می‌شود. چراغ‌های تصویری دیواری، چراغ‌های توکار و همچنین چراغ ریلی از انواع چراغ‌هایی هستند که می‌توانند در روش روشنایی تاکیدی مورد استفاده قرار بگیرند.
- روشنایی تزئینی
این متد از روشنایی برای اهداف تزئینی و دکوری به‌کار گرفته می‌شود؛ مانند استفاده از نورافکن‌ها که باعث روشن شدن یک مجسمه یا یک عکس روی دیوار می‌شوند. غالبا این نوع از روشنایی همراه با دیگر متدهای روشنایی به کار می‌رود. به‌عنوان مثال، شما می‌توانید چراغ‌های توکار در بالای کابینت خود اضافه کنید که با استفاده از این نوع روشنایی، طبقات و شلف‌های آن ظاهر جذاب‌تری پیدا می‌کنند.
مواردی که ذکر شد، انواع مختلف روشنایی هستند که افراد می‌توانند از آن‌ها در کنار یکدیگر، به منظور روشنایی قسمت‌های مختلف منزل و فضاها استفاده کنند.
اما طراحی روشنایی قسمت‌های مختلف خانه چگونه است؟
برای طراحی روشنایی مکان‌های مختلف، پارامترهای متعددی در نظر گرفته می‌شوند. در واقع، اصول طراحی روشنایی بر اساس بینایی انسان است و روشنایی باید مطابق با ساختار و ویژگی‌های چشم تنظیم شود. از طرفی، روشنایی مکان‌ها به سلایق شخصی افراد، نوع دکوراسیون و حتی عادات جامعه وابسته است. به عنوان مثال، در کشورهای اروپایی، میزان شدت روشنایی متوسط بسیار کمتر از میزان شدت روشنایی مرسوم در ایران است. علاوه بر آن، در اغلب کشورهای اروپایی، مردم استفاده از نور غیرمستقیم را برای محیط‌های مسکونی ترجیح می‌دهند؛ در صورتی که در ایران، استفاده از لوسترهای آویزی با نور مستقیم یا نیمه‌مستقیم رایج‌تر است.
در این قسمت از مقاله، شما می‌توانید ویژگی‌ها و انواع روشنایی برای قسمت‌های مختلف منزل را مطالعه کنید.
روشنایی اتاق نشیمن
اتاق نشیمن آن قسمت از خانه است که افراد خانواده از آن برای دورهم نشستن و تماشای تلویزیون استفاده می‌کنند. در این‌صورت برای روشنایی این قسمت از منزل می‌توان نکات زیر را مدنظر قرار داد:
- برای روشنایی این قسمت غالبا استفاده از نورهای گرم با دمای رنگ پایین در حدود 2700 کلوین گزینه مناسبی است؛ مانند لامپ‌های رشته‌ای یا لامپ‌های هالوژن یا حتی لامپ های فلورسنت فشرده یا همان کم مصرف.
- در فضای نشیمن، شدت نور متوسط بالا مورد نیاز نیست و این نور می‌تواند آرامش بصری برای استراحت را به‌هم بزند. به همین دلیل توصیه می‌شود در این قسمت از منزل از نورهای غیرمستقیم استفاده شود.
- در این محیط، چراغ‌ها باید در مکانی قرار بگیرند که انعکاسشان روی صفحه تلویزیون کارایی بصری را کاهش ندهد.
- برخی افراد از سالن نشیمن خود به‌عنوان مکانی برای مطالعه نیز استفاده می‌کنند؛ به همین دلیل بهتر است در اتاق نشیمن از روشنایی‌هایی مانند چراغ مطالعه دکوراتیو استفاده شود تا علاوه بر اینکه مقدار نور موردنیاز برای مطالعه تامین شود، از اتلاف بیهوده نور، انعکاس نور چراغ روی تلویزیون و خیرگی نور جلوگیری شود.
- در صورتی که دکوراسیون منزل یک دکوراسیون کلاسیک با رنگ چوب باشد، توصیه می‌شود مقدار شدت روشنایی متوسط بین 100 تا 200 Lux باشد. در این‌صورت شدت نور پایین و نورهای غیرمستقیم بهترین گزینه هستند. اما در خانه‌هایی که مبلمان مدرن دارند، شدت نور بیشتر و نور غیر مستقیم نیز برای سالن نشیمن مناسب است.
روشنایی اتاق پذیرایی
اتاق یا سالن پذیرایی آن قسمت ازا منزل است که برای پذیرایی از میهمانان استفاده می‌شود. غالبا در منازل مسکونی آپارتمانی و یا منازل کوچک، فضای اتاق پذیرایی از اتاق نشیمن با دیوار جدا نشده است و اغلب این دو فضا به‌وسیله نحوه چیدمان لوازم مانند مبل، از یکدیگر تفکیک می‌شوند. در طراحی روشنایی این قسمت از منزل نیز می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:
- معمولا در اتاق پذیرایی، مقدار شدت روشنایی بیشتر از قسمت‌های دیگر است و برای این اتاق حداقل شدت روشنایی 300 Lux توصیه می‌شود.
- نمود رنگ در سالن پذیرایی بسیار اهمیت دارد و استفاده از لامپ‌هایی که نمود رنگ پایینی دارند، زیبایی‌های دکوراسیون و حتی زیبایی لباس‌های مهمانی افراد را از بین میبرد.
- در قسمت پذیرایی غالبا از تابلوهای تزئینی استفاده می‌شود و نورپردازی مخصوص برای این تابلوها نمود بهتری در آن‌ها ایجاد می‌کند.
- در صورت مشترک بودن فضای اتاق نشیمن و پذیرایی نیز، توصیه می‌شود در قسمت نشیمن از نور غیرمستقیم با شدت روشنایی پایین و در قسمت پذیرایی از نور مستقیم و نیمه مستقیم با شدت روشنایی بالا استفاده شود.
روشنایی آشپزخانه
فضای آشپزخانه، هم به روشنایی مناسب فضای کار و هم به نورپردازی دکوراتیو نیاز دارد. در این‌صورت برای روشنایی آشپزخانه نکات زیر کاربرد دارند:
- نور مناسب برای این محیط، نور سفید با دمای رنگ 4000 کلوین است و به همین دلیل غالبا توصیه می‌شود در آشپزخانه از لامپ‌های فلورسنت یا فلورسنت فشرده با رنگ نور سفید استفاده شود.
- در آشپزخانه وسایلی مانند اجاق گاز و یا سرخ‌کن قرار دارند که تولید حرارت می‌کنند. در این صورت استفاده از لامپ‌های رشته ای و هالوژن باعث انتشار مقدار زیادی حرارت در محیط می‌شود.
- معمولا اغلب افراد ساعات زیادی از روز را در آشپزخانه سپری می‌کنند و به‌همین دلیل برای صرفه‌جویی باید از لامپ‌هایی با مصرف پایین استفاده شود.
- می‌توانید در فضای زیر کابینت‌ها از چراغ‌هایی با لامپ‌های فلورسنت با قطر باریک استفاده کنید؛ تا هم نور بیشتری در فضای کار آشپزخانه تامین شود و هم نمود رنگ خوبی در آشپزخانه ایجاد کنید.
- برای آشپزخانه‌های اپن‌دار که در آن‌ها از سقف کاذب استفاده شده است، باید از نورهای فروتاب مانند لامپ‌های هالوژن رفلکتوردار و یا لامپ‌های رشته‌ای استفاده شود.
- در آشپزخانه‌هایی که سقف کاذب ندارند نیز، می‌توان از لوسترهای آویزی که نور را به سمت پایین هدایت می‌کنند، استفاده کرد.
اگر سقف کاذب دارید و می خواهید برای تعمیر سقف کاذب خود اقدام کنید، می توانید در هوم سرویز از قیمت تعمیر سقف کاذب اطلاع پیدا کنید.
قیمت اجرای نورپردازی و نور مخفی
فاکتورهای مختلف و متعددی روی تعیین و تخمین قیمت طراحی و نصب روشنایی، نورپردازی و نورمخفی ساختمان تاثیرگذار هستند که بسته به شرایط موجود در منزل، می‌توان هزینه نهایی را بیشتر یا کمتر کرد. یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در قیمت اجرای نورپردازی و نورمخفی در ساختمان‌ها یا منزل، ارتفاع سقف است. علاوه بر آن، میزان مساحت سیم کشی شده و نوع لامپ و روشنایی موردنظر افراد که به عنوان متریال‌های اصلی کار شناخته می‌شوند نیز، روی قیمت اجرای نورپردازی و نورمخفی تاثیر زیادی دارند.
علاوه بر این موارد، شکل جغرافیایی منزل یا ساختمان، مساحت محل انجام نورپردازی و نور مخفی، نوع نورپردازی از لحاظ قدرت پرتاب نور و حجم نور موردنیاز و حتی میزان برق مصرفی، در قیمت اجرای نورپردازی و نور مخفی نمای ساختمان موثر است.
برای طراحی و اجرای روشنایی و نورپردازی محیط و نمای بیرون ساختمان نیز، وجود یا عدم وجود درختان و ساختمان‌ها، وجود یا عدم وجود هرگونه بنایی که به‌عنوان یک مانع و سد برای نورپردازی محسوب شود، یا به عبارتی، باعث ایجاد سایه شود، روی قیمت اجرایی نورپردازی و روشنایی محوطه بیرونی ساختمان تاثیرگذار است. شکل زمین از نظر مسطح بودن یا تپه بودن و حتی جنس خاک منطقه، سرعت باد و احتمال ایجاد طوفان‌های فصلی آن ناحیه نیز، می‌توانند روی قیمت نورپردازی و نورمخفی محوطه بیرونی ساختمان تاثیرگذار باشند.
از طرفی، در این‌میان، باید به این نکته نیز توجه داشت که اگر در ساختمان برای نصب لامپ‌های روشنایی و اجرای نورپردازی، هیچ سیم‌کشی خاصی از پیش موجود نباشد، هزینه سیم‌کشی برای سوار کردن لامپ‌ها نیز، به قیمت نهایی اجرای نورپردازی و نورمخفی ساختمان اضافه می‌شود. علاوه بر آن، محل نصب چراغ‌ها در طراحی مورد تایید افراد نیز در افزایش یا کاهش هزینه‌های مربوط به طراحی و اجرای نورپردازی ساختمان موثر است. به عبارتی، هرچه محل نصب سخت‌تر و از دسترس دورتر باشد، روی هزینه اجرای نورپردازی تاثیر مستقیمی داشته و قیمت آن را افزایش می‌دهد.
در این نوشته با انواع روشنایی برای منزل آشنا شدید و دانستید که برای روشن کردن خانه خود می توانید از چه وسایلی استفاده کنید. از اینکه تا انتهای این نوشته با ما همراه بودید از شما متشکریم.
