یکی از رایج‌‌ترین آسیبهایی که ممکن است برای انسان پیش بیاید، شکستگی استخوان است. اگر استخوان دچار شکستگی شود، فرد باید به پزشک متخصص مراجعه کند تا پزشک به درستی میزان و عمق شکستگی را تشخیص داده و متناسب با آن درمان‌های لازم را برای بهبود و کاهش درد شکستگی استخوان تجویز کند. شکستگی استخوان زمانی اتفاق می‌افتد که استخوان افراد در اثر ضربه شدید یا تصادف حالتش تغییر پیدا کرده یا تکه‌ای از استخوان شکسته شود. در واقع، دلیل اکثر شکستگی‌های استخوان وارد شدن ضربه شدید است؛ اما در کنار آن وجود بیماری‌های پاتولوژیک مانند بیماری‌های زمینه‌ای ناشی از پوکی استخوان یا سرطان نیز می‌توانند باعث شکستگی استخوان شوند.
شکستگی استخوان انواع مختلفی دارد و به همین دلیل درمان‌های متفاوتی برای کاهش درد آن مورد استفاده قرار می‌گیرند. این درمان‌ها غالبا به محل دقیق شکستگی، سن افراد و همچنین شدت ضربه وارد شده بستگی دارد که غالبا شکستگی‌های سطحی با گچ‌گرفتن یا استفاده از آتل درمان می‌شوند.
اما در صورتی که شکستگی بسیار شدید باشد، معمولا نیاز به جراحی وجود داشته و باید از میله‌ها یا پیچ‌های پلاتینی استفاده شود که پس از گذشت مدت زمان طولانی جوش می‌خورند.
اگر خودتان یا اطرافیانتان دچار شکستگی شوید، در وهله اول بهتر است آرامش خود را حفظ کنید و سپس با اورژانس تماس بگیرید. شما برای کاهش درد شکستگی استخوان می‌توانید روش‌های مختلفی را امتحان کنید که در این مقاله انواع این روشها همراه با انواع شکستگی و روش‌های درمان آن معرفی شده‌اند.
فهرست مطالب
- انواع شکستگی
- علائم شکستگی استخوان
- نکات مهم برای کاهش درد شکستگی استخوان
- درمان شکستگی استخوان
- عوارض ناشی از شکستگی استخوان
- جوش نخوردن استخوان
- جمع‌بندی
انواع شکستگی
در حالت کلی، شکستگی‌ها دو نوع غالب را شامل می‌شوند:
1- شکستگی بسته که در این نوع شکستگی پوست پاره نشده و هیچ زخمی در محل شکستگی قابل مشاهده نخواهد بود.
2- شکستگی باز که در این نوع شکستگی، به دلیل بیرون زدن استخوان یا به واسطه ضربه مستقیم هنگام شکستگی، پوست روی قسمت شکسته شده بریده یا پاره می‌شود. معمولا در این شکستگی‌ها به دلیل وجود زخم خونریزی دهنده، احتمال عفونت بسیار بیشتر می شود و بدیهی است که نسبت به شکستگی‌های بسته خطرناک‌‌تر خواهند بود.
اما از لحاظ شکل ظاهری می‌توان شکستگی‌ها را به دسته‌های مختلفی تقسیم‌بندی کرد که انواع آن‌ها عبارتند از:
1- شکستگی‌های مویی: در این نوع شکستگی‌ها، خط شکستگی در رادیوگرافی، تنها به صورت یک ترک دیده می‌شود و قطعات شکسته شده جابجا نشده‌اند. در واقع نیرویی که منجر به این شکستگی شده است، قوی نیست؛ تا جایی که حتی در برخی موارد خط شکستگی به سختی در فیلم رادیوگرافی قابل مشاهده خواهد بود یا اصلا ممکن است دیده نشود.
در اینگونه موارد غالبا از عکس‌های تکمیلی یا سی‌تی‌اسکن استفاده می شود و بعد از حدود 7 تا 10 روز نیاز به تکرار رادیوگرافی خواهد بود. حالا اگر شکستگی کاملا بدون جابجایی باشد، در رادیوگرافی اولیه قابل مشاهده نیست؛ اما در رادیوگرافی مجدد پس از حدود 10 روز خط شکستگی قابل مشاهده خواهد بود.
2- شکستگی‌های گرین‌استیک ترکه‌‌تری: در این شکستگی‌ها که غالبا در بچه‌ها دیده می‌شوند، دو قطعه شکسته شده کاملا از یکدیگر جدا نمی‌شوند. محتوای مواد تشکیل‌دهنده استخوان بچه‌ها با بالغین در مقابل نیرو متفاوت است. علت نامگذاری این شکستگی به یک ترکه یا چوب‌‌تر به این دلیل است که استخوان بچه‌ها در مقابل نیرو مشابه با چوب تر درخت عمل می‌کند و به همین خاطر دچار شکستگی ناقص خواهند شد.
اگر نیروی وارد شده شدید باشد، ممکن است شکستگی کامل ایجاد شود. این شکستگی‌ها غالبا در ناحیه ساعد یا مچ دست بچه‌ها اتفاق می‌افتند.
3- شکستگی‌های عرضی: در شکستگی‌های عرضی، خط شکستگی کاملا عمود بر محور طولی استخوان می‌باشد.
4- شکستگی‌های مایل: در این نوع شکستگی‌ها، خط شکستگی نسبت به محور طولی استخوان کاملا مایل است.
5- شکستگی‌های مارپیچی: خط شکستگی در شکستگی‌های نوع مارپیچی به شکل یک قوس مارپیچ شکل می‌باشد. این شکستگی‌ها غالبا بر اثر چرخش شدید اندام ایجاد می‌شوند و معمولا سریعتر از شکستگی‌های عرضی و مایل رفع شده و جوش می‌خورند.
6- شکستگی‌های چند قطعه‌ای: این نوع شکستگی‌ها بر اثر اعمال نیروهای بسیار قوی‌‌تر از نیروهایی که شکستگی‌های قبلی را به‌وجود می‌آورند ایجاد شده و غالبا حاصل این شکستگی‌ها بیشتر از دو قطعه است.
همچنین احتمال آسیب رسیدن به پوست، عضلات و عروق و همچنین احتمال آسیب رسیدن به اعصاب نیز در این نوع شکستگی‌ها وجود دارد. احتمال بازبودن در شکستگی‌های چند قطعه‌ای بسیار بالا است و معمولا این شکستگی‌ها بسیار ناپایدار هستند و دیرتر جوش می‌خورند.
7- شکستگی‌های در هم فرو رفته: این شکستگی‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که یک قطعه شکستگی به داخل قطعه دیگر فرو می‌رود.
8- شکستگی‌های خرد و له شده: در این نوع شکستگی‌ها یک استخوان بر اثر فشار خارجی در خود شکسته شده و به نظر می‌رسد که حجمش کمتر شده است؛ مانند شکستگی استخوان پاشنه یا مهره‌ها. به‌همین دلیل این شکستگی‌ها بیشتر در استخوان‌های اسفنجی دیده می‌شوند.
ممکن است در این نوع شکستگی خط واضحی وجود نداشته و تنها شکل استخوان عوض شده باشد. همچنین جا اندازی شکستگی‌های خرد و له شده بسیار مشکل است؛ تا جایی که در برخی موارد نمی‌توان استخوان را به شکل قبلش برگرداند.
9- شکستگی‌های کنده شده: زمانی که تاندون یک عضله به استخوان می‌چسبد، شکستگی کنده شده ایجاد می‌شود. حالا اگر عضله به‌شدت منقبض شود، می‌تواند تکه‌ای از استخوانی را که به آن چسبیده است، از استخوان اصلی جدا کند. مانند زمانی که برخی از نواحی پا یا حتی کشکک دچار شکستگی می‌شوند.
10- شکستگی سطح مفصلی: در این شکستگی‌ها، خط شکستگی به داخل یک مفصل امتداد پیدا می‌کند. شاید بتوان گفت خطرناکترین نوع شکستگی‌ها، شکستگی‌های سطح مفصلی هستند. زیرا کمترین بدجوش‌خوردگی و ناهماهنگی باقیمانده در سطح مفصل می‌تواند منجر به سائیدگی آن شود. به‌همین دلیل غالبا جااندازی این شکستگی‌ها نیاز به دقت بسیار بالایی دارد.
11- شکستگی دررفتگی: زمانی که شکستگی در نزدیکی یک انتهای استخوان ایجاد شود، یک قطعه کوچک و یک قطعه بزرگ به واسطه این شکستگی ایجاد می‌شوند. حالا اگر قطعه کوچکتر استخوان از سطح مفصلی خارج شده و به اصطلاح در برود، فرد دچار شکستگی دررفتگی شده است.
12- شکستگی پاتولوژیک یا مرضی: در برخی موارد، شکستگی استخوان به دلیل وجود یک بیماری، عفونت استخوانی، تومور یا کیست استخوانی ایجاد می‌شود که همان شکستگی پاتولوژیک یا مرضی هستند.
به عنوان مثال بیماری پوکی استخوان بیماری شایعی است که به خصوص در مهره‌های ستون فقرات و انتهای فوقانی استخوان ران، منجر به شکستگی استخوانها می‌شود. در اینگونه موارد و بیماری‌ها، وجود ضربه های خفیف یا حتی وجود نیروهای طبیعی، به دلیل شدت ضعف ساختمان استخوانی، می‌توانند منجر به شکستگی استخوانها شوند.
علائم شکستگی استخوان
علائمی وجود دارند که نشان دهنده شکستگی استخوان هستند و شما را از وجود استخوان شکسته مطلع می‌سازند. این علائم عبارتند از:
- وجود درد شدید در استخوان ضربه دیده
- وجود تورم در ناحیه شکسته شده
- افزایش درد در ناحیه موردنظر با انجام فعالیت و همچنین کاهش درد در این ناحیه با استراحت کردن
- حساس شدن ناحیه هنگام لمس
- تغییر شکل ظاهری و ایجاد کبودی و قرمزی در آن ناحیه
- بی‌حس شدن محل آسیب دیده
- احساس ساییده شدن دو سر شکسته استخوان
درد شدید پس از ایجاد ضربه یکی از علائم بارزی است که می‌تواند نشان دهنده شکستگی استخوان باشد. در این صورت فرد باید فورا تحت درمان قرار بگیرد؛ زیرا در غیر این صورت ممکن است محل آسیب دیده در همان حالت شکسته جوش بخورد و در نتیجه محل آسیب دیده به این واسطه دچار نقص خواهد شد.
نکات مهم برای کاهش درد شکستگی استخوان
در اغلب موارد، اولین چیزی که برای بهبود شکستگی‌ها و کاهش درد شکستگی استخوان توسط پزشک متخصص تجویز می‌شود، گچ‌گیری و بستن آتل عضو شکسته شده است. معمولا التیام اغلب انواع شکستگی‌ها بین چند هفته تا چند ماه زمان میبرد. شما می‌توانید در این مدت زمان برای کاهش درد شکستگی استخوان خود روش‌های زیر را امتحان کنید:
- عضو شکسته شده تا حد امکان باید کاملا بدون حرکت باشد.
- در صورتی که ناحیه دچار شکستگی ورم کند، در آن ناحیه درد احساس خواهید کرد که در این شرایط می‌توانید چند عدد بالش بالاتر از عضو گچ گرفته شده قرار دهید تا ورم کاهش پیدا کند.
- شما می‌توانید برای کاهش و تسکین درد ناشی از شکستگی استخوان، از کمپرس آب سرد استفاده کنید. البته توجه داشته باشید که کمپرس آب سرد در محل شکستگی نباید به صورت مداوم و پشت سر هم انجام شود.
- داروهایی مانند استامینوفن یا سایر مسکن‌ها می‌توانند درد ناشی از شکستگی استخوان را کاهش داده و تسکین دهند.
- توصیه می‌شود یک رژیم غذایی مناسب و سرشار از ویتامین داشته باشید تا استخوانتان سریعتر و بهتر جوش بخورد. برای این منظور می‌توانید از مکمل‌های غذایی و داروهایی که حاوی کلسیم، فسفر، روی، منیزیم، ویتامین دی، ویتامین سی، ویتامین K و پروتئین هستند را استفاده کنید.
- برای درمان سریعتر شکستگی استخوان بهتر است از مصرف مواد غذایی مضر شامل شکر، نمک، گوشت قرمز، مشروبات الکلی و کافئین‌هایی مانند قهوه و نوشابه خودداری کنید.
در اغلب موارد، پس از درمان شکستگی استخوان پزشک متخصص چند جلسه فیزیوتراپی تجویز خواهد کرد که این جلسات فیزیوتراپی نیز در کاهش درد و مشکلات احتمالی ناشی از شکستگی استخوان تاثیرگذار خواهند بود.
درمان شکستگی استخوان
نوع و مدت زمان درمان شکستگی استخوان به نوع جراحت و شکستگی ایجاد شده و همچنین به شدت ضربه وارد شده بستگی دارد. به همین دلیل غالبا پزشک متخصص درمان مناسب را تجویز خواهد کرد.
با رعایت نکات ساده زیر و انجام درمان‌های گفته شده شما می‌توانید گام موثری در درمان شکستگی استخوان خود بردارید و آن را تسکین دهید:
- استراحت کنید. برای اینکه شکستگی استخوان شما در مدت زمان کمتری جوش بخورد، بهتر است تا حد امکان استراحت کنید. از طرفی، شما نباید به قسمت آسیب دیده فشار بیاورید تا باعث آسیب زدن به سایر قسمت‌ها نشود.
- یخ درمانی را امتحان کنید. شما علاوه بر کاهش درد شکستگی استخوان، می‌توانید برای درمان آن نیز یخ درمانی را امتحان کنید. حوله نازکی را دور کمپرس یخ پیچیده و آن را به مدت 20 دقیقه روی محل آسیب دیده قرار دهید. برای مدت 40 دقیقه آن را برداشته و به قسمت آسیب دیده استراحت دهید.
سپس مجددا کمپرس یخ را به مدت 20 دقیقه روی آن قسمت قرار دهید و این عمل را حدود 5 بار با همین فاصله زمانی تکرار کنید. این کار در کاهش درد شکستگی استخوان شما بسیار موثر بوده و به درمان آن نیز کمک خواهد کرد. - محل آسیب دیده را فشرده کنید. برای اینکه تورم قسمت آسیب دیده کمتر شود، شما می‌توانید از بانداژ برای فشرده کردن آن قسمت استفاده کنید. این کار به کاهش درد شکستگی استخوان شما کمک کرده و در درمان آن نیز تا حدودی موثر خواهد بود.
- محل آسیب دیده را کاملا بی‌حرکت نگه دارید. همانطور که گفته شد، در اغلب موارد پزشک متخصص برای شکستگی استخوان، بستن آتل یا گچ گرفتن را تجویز می‌کند. اگرچه در برخی موارد نیز باید کمی زمان بگذرد تا ورم محل شکستگی خوابیده و سپس برای بستن آتل یا گچ گرفتگی اقدام شود. در این گونه شرایط لازم است که محل آسیب دیده را کاملا بی حرکت نگه دارید تا به درمان آن کمک کنید.
- محل آسیب دیده را ماساژ دهید. در برخی موارد، برای آنکه ماهیچه‌های اطراف شکستگی بی‌حرکت نباشند، پزشک متخصص استفاده از تکنیک مالش نرم بافت، مانند ماساژ را پیشنهاد می‌کند. ماساژ افلوراژ یکی از تکنیک‌های موثر ماساژ است که با کمی مالش همراه می‌باشد.
همچنین تکنیک پتریساژ نیز نوع دیگری از ماساژ است که مالش عمیق‌‌تری در آن انجام می‌شود. این دو نوع ماساژ می‌توانند جریان خون را به حرکت در آورده و از بزرگ شدن بافت زخمی جلوگیری می‌کنند. همچنین هر دو نوع این ماساژ‌ها در کاهش درد شکستگی استخوان نیز موثر هستند. - روش‌های لیزرتراپی را امتحان کنید: با استفاده از روش‌های لیزرتراپی، بافت فیبری به کمک چند مکانیزم سفت می شود و در این صورت شکستگی استخوان سریعتر بهبود پیدا می‌کند.
- از دستگاه شبیه‌سازی الکتریکی (TENS) استفاده کنید. این دستگاه به تمام سطح پوست و رشته‌های عصبی، پالس‌های شبیه‌سازی را منتقل می‌کند که این پالس‌ها در جلوگیری از انتقال سیگنال درد به مغز بسیار موثر هستند.
- روش اولتراسوند تراپی را امتحان کنید. در این روش که از دیگر روش‌های موثر درمان شکستگی استخوان به شمار می‌رود، یک‌سری ارتعاشات مکانیکی با فرکانس بالا تولید شده و تا عمق 1 تا 3 مگاهرتز نفوذ می‌کنند. به همین دلیل اولتراسوند تراپی در کاهش درد شکستگی استخوان و تسکین آن موثر خواهند بود.
در اغلب موارد، پزشک متخصص برای تکسین درد شکستگی استخوان و درمان آن استفاده از داروهای ضدالتهاب را همراه با مسکن‌ها تجویز می‌کند که این داروها نیز تا حدودی در درمان و تسکین درد شکستگی استخوان موثر هستند.
عوارض ناشی از شکستگی استخوان
شکستگی استخوان می‌تواند عوارض مختلفی داشته باشد که برخی از رایج‌‌ترین این عوارض عبارتند از:
- آرتروز: اگر شکستگی استخوان در مفصل پا باشد، ممکن است به مرور زمان عارضه آرتروز در آن مفصل به وجود بیاید.
- استئومیلیت یا عفونت استخوانی: اگر شکستگی ایجاد شده از نوع شکستگی باز باشد و استخوان از مفصل بیرون بزند، ممکن است استخوان دچار استئومیلیت یا عفونت شود.
- آسیب‌های عصبی: اگر ضربه شدیدی به استخوان وارد شود، ممکن است منجر به پاره شدن رگ‌های خونی و رگ‌های عصبی شود که در این صورت به دلیل کاهش جریان خون، در آن ناحیه بی‌حسی ایجاد خواهد شد. در ادامه آن اگر این عارضه به موقع درمان نشود، استخوان از بین خواهد رفت.
جوش نخوردن استخوان
در برخی موارد، به علت وجود عواملی اعم از عفونت، جریان کم خون به استخوان، جدا شدن انتهای استخوان شکسته یا حتی حرکت دادن آن، استخوان جوش نمی‌خورد. همچنین افراد سیگاری، افراد چاق و دیابتی‌ها بیشتر از سایر افراد در معرض جوش نخوردن استخوان شکسته قرار می‌گیرند.
در این صورت، برای درمان استخوان جوش نخورده بسته به علت آن، درمان‌هایی مانند جراحی برای از بین بردن عفونت، حرکت ندادن استخوان شکسته یا پیوند استخوان برای تحریک رشد آن، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
جمع‌بندی
یکی از مشکلات رایجی که غالبا اکثر افراد حداقل یک بار آن را در طول عمر خود تجربه می‌کنند، شکستگی استخوان است. همانطور که خواندید شکستگی استخوان انواع مختلفی دارد و درمان آن به نوع شکستگی، محل آسیب دیده و حتی سن افراد بستگی خواهد داشت. در این میان رعایت آرامش فرد آسیب دیده و مراقبت صحیح از محل دچار شکستگی، در روند درمان و کاهش درد شکستگی استخوان بسیار موثر خواهند بود.
شما می توانید از خدمات پزشکی هوم سرویز مانند ویزیت پزشک در محل استفاده کنید تا پزشک متخصص به منزل شما بیاید و شما را معاینه کند تا سلامتی بدن شما تحت کنترل پزشک باشد. جدول زیر شامل هزینه خدمات ویزیت پزشک در منزل است که شما می توانید از این خدمات استفاده کنید:
| قیمت معاینه پزشکی در محل |
یادتان باشد که شکستگی استخوان به معنای بی تحرکی دائمی عضو آسیب دیده نیست؛ در بسیاری از شکستگی های رایج مانند شکستگی دست و پا توصیه می شود که با انجام حرکات درست و فیزیوتراپی، به تقویت ناحیه ضربه دیده بپردازید. یکی از بهترین روشها برای تقویت عضلات و استخوانها، فیزیوتراپی است. برای گذراندن جلسات فیزیوتراپی زیر نظر افراد حرفه ای، می توانید از خدمات فیزیوتراپی در منزل هوم سرویز استفاده کنید تا سریعتر بهبود پیدا کنید و فعالیتهای روزمره خود را به راحتی انجام دهید.
