چگونه جواب آزمایش چکاپ کامل را بخوانیم؟

آزمایش چکاپ کامل یکی از آزمایشات ضروری است که تمامی افراد باید در طول بازه‌های مشخص برای انجام دادن آن اقدام کنند. در این آزمایش وجود بیماری یا عدم وجود آن با کمترین امکان خطا و اشتباه مشخص شده و از این آزمایش برای تشخیص انواع مختلف بیماری‌ها استفاده می‌شود. در این‌ صورت توصیه می‌شود اگر بالای 18 سال سن دارید، حداقل سالی یک بار برای انجام این آزمایش اقدام کنید.

در این میان، برخی افراد هستند که بعد از گرفتن جواب آزمایش چکاپ خود تمایل دارند قبل از معالجه پزشک، از جواب آن مطلع شوند. در این مقاله از هوم سرویز، قسمت‌های مختلف آزمایش چکاپ کامل معرفی شده‌اند که شما می‌تواند با مطالعه آن، به‌ سادگی آزمایش چکاپ کامل خود را بخوانید.

تفسیر و خواندن آزمایش چکاپ کامل

بدیهی است که تفسیر جواب آزمایش چکاپ کامل باید توسط پزشک معالج شما انجام شود؛ زیرا پزشک از سابقه بیماری‌های بالینی، زمینه‌ای و داروهای مصرفی مطلع است. در کنار آن، شما نیز با داشتن کمی اطلاعات پزشکی و اطلاعاتی که در این زمینه موجود است، می‌توانید تفسیر آزمایش خود را بخوانید. اما توصیه می‌شود در صورت هرگونه استدلال نگران و مضطرب نشوید؛ زیرا ممکن است استدلال شما از نتیجه آزمایش نادرست باشد.

در ادامه شما می‌توانید توضیحات کلی در رابطه با نحوه خواندن بخش‌های مختلف آزمایش چکاپ کامل را مطالعه کنید.

بخش‌ های مختلف آزمایش چکاپ کامل

همانطور که گفته شد، این آزمایش وجود یا عدم وجود بیماری‌های مختلف در بدن انسان را مشخص می‌کند و برای این منظور از بخش‌های متلفی تشکیل شده است؛ که این بخش‌ها عبارتند از:

1.      بخش آزمایش خون

چکاپ‌های کامل یک‌سری آزمایشات را به همراه دارند که به واسطه آن پرخونی و یا کم خونی فرد را مشخص می‌کنند. این آزمایشات عبارتند از:

·         آزمایش اصلی تشخیص کم‌خونی (CBC)

·         آزمایش ویتامین ب12  (VitB12) این ویتامین روی خونسازی بدن بسیار موثر است و با خوردن گوشت قرمز و یا یک‌سری سبزیجات در بدن تامین می‌شود.

·         آزمایش اسیدفولیک یا فولات (Folic Acid) این مورد هم از موارد ضروری خونسازی بدن محسوب می‌شود که دریافت آن روی خونسازی بسیار تاثیرگذار است؛ تا جایی‌که در دوران بارداری نیز یک ویتامین بسیار ضروری محسوب می‌شود.

·         آزمایشات TIBC و Iron که این آزمایشات نیز مقدار آهن و ذخایر آهن بدن را نشان می‌دهند و وجود آن‌ها در خونسازی بدن بسیار ضروری محسوب می‌شود.

·         آزمایش Ferritin که این آزمایش نیز به‌عنوان معیاری در مقدار ذخایر آهن بدن محسوب می‌شود.

تفسیر قسمت‌های مختلف آزمایش خون در چکاپ کامل

برای تفسیر آزمایش خون یا همان CBC در چکاپ کامل، یک‌سری معیارهای مهم وجود دارد که این معیارها عبارتند از:

·         هموگلوبین (HB): مهم‌ترین معیار تشخیص کم‌خونی است و رنج نرمال آن در خانم‌ها و آقایان متفاوت است. برای این منظور می‌توان گفت که رنج نرمال HB در آقایان بین 13 تا 15 و در خانم‌ها بین 11 تا 13 می‌باشد.

·         هماتوکریت (HCT): این معیار به‌عنوان معیار کم‌خونی و پرخونی در نظر گرفته می‌شود ک رنج نرمال آن در آقایان بین 42 تا 47 و در خانم‌ها بین 38 تا 45 است.

·         تعداد گلبول سفید خون (WBC): همانطور که می‌دانید گلبول‌های سفید از سیستم دفاعی بدن محسوب می‌شوند که تعداد آن‌ها بسیار حیاتی است. رنج نرمال تعداد گلبول‌های سفید در خانم‌ها و آقایان تفاوتی ندارد و بین 4.5 تا 11 در نظر گرفته می‌شود. توجه داشته باشید که تفسیر نتایج تعداد گلبول‌های سفید در آزمایش‌های چاکپ کامل متنوع است و معمولا کار دشواری محسوب می‌شود.

·         تعداد پلاکت‌ها (PLT): نقش پلاکت‌ها در پروسه انعقاد خون اهمیت دارد. در این‌صورت می‌توان گفت که مقدار نرمال تعداد پلاکت‌های خون بین 150 تا 450 در نظر گرفته می‌شود.

·         مقدار آهن (Iron or FE): رنج نرمال مقدار آهن خون در آزمایشات چکاپ کامل بین 30 تا 160 است.

·         مقدار اسید فولیک (Folic Acid) و ویتامین B12: در آزمایشات چکاپ کامل مقادیر این ویتامین‌ها براساس آزمایشگاهی که شما به آن مراجعه کرده‌اید، متفاوت است که معمولا در جلوی جواب این آزمایشات مقادیر نرمال آن درج می‌شود.

2.      بخش آزمایش قند خون

در آزمایشات چکاپ‌های کامل عمومی تست قند ناشتا (FBS) از افراد گرفته می‌شود تا میزان قند خون آن‌ها محاسبه شود. همچنین در افرادی که سابقه قند خون دارند، در چکاپ عمومی، آزمایشات دیگری مانند  قند 120 روزه (HBA1C)، قندخون دو ساعت بعد از صبحانه (2Hpp)، تست تحمل گلوکز (GGT) نیز محاسبه و اندازه‌گیری میشود.

تفسیر آزمایش قند خون در چکاپ کامل

·         قند ناشتا (FBS): قند ناشتای نرمال در آزمایشات قند خون، مقدار زیر 100 و بین اعداد 70 تا 100 در نظر گرفته می‌شود.

افرادی که مقدار قند خون ناشتای آن‌ها بین 100 تا 120 است، در آینده مستعد ابتلا به قند خون هستند و افرادی که مقدار قند خونشان بالاتر از عدد 125 مشخص شده است، مبتلا به بیماری قند خون می‌باشند.

3.      بخش آزمایش چربی خون

تقریبا اغلب افراد برای محاسبه چربی خونشان آزمایش چکاپ کامل را انجام می‌دهند؛ زیرا این بیماری امروزه بسیار شایع شده است. در آزمایشات چکاپ کامل، انواع چربی‌های خون اعم از تری‌گلیسیرید (TG)، کلسترول (Chrolestrol)، چربی بد خون (LDL) و چربی خوب خون (HDL) محاسبه و اندازه گیری می‌شود.

تفسیر آزمایش چربی خون در چکاپ کامل

در آزمایش، رنج نرمال موارد مختلف چربی، به‌صورت زیر در نظر گرفته می‌شود:

·         تری گلیسرید (TG) که مقدار نرمال آن کمتر از 200 است.

·         کلسترول خون (Chrolestrol): مقدار نرمال این آزمایش نیز کمتر از 200 است.

·         چربی بدن خون (LDL) که رنج نرمال آن کمتر از 130 می‌باشد.

·         چربی خوب خون (HDL) که مقدار نرمال آن بیشتر از 60 درنظر گرفته می‌شود.

در واقع، هرچه مقدار چربی بد خون کمتر و در کنار آن چربی خوب خون بالاتر باشد، بیمار در شرایط سلامتی بهتری قرار دارد.

4.      بخش آزمایش کبد و آنزیم‌های کبدی

امروزه، بیماری کبد چرب بسیاری از افراد را درگیر کرده و این بیماری بین جوان‌ها نیز رایج شده است. تشخیص بیماری کبد چرب غالبا به وسیله سونوگرافی انجام می‌شود؛ اما یک‌سری آزمایشات نیز هستند که می‌توانند در تشخیص کبد چرب موثر باشند. در آزمایشات چکاپ کامل غالبا سه آنزیم با عنوان‌های SGot، SGpt و Alp به عنون تست‌های کبدی روتین محاسبه و اندازه‌گیری می‌شوند تا بتوان وجود یا عد وجود بیماری کبد چرب را در فرد تشخیص داد.

تفسیر آزمایش کبد در چکاپ کامل

رنج نرمال آنزیم‌های کبدی در آزمایشات چکاپ کامل به‌صورت زیر در نظر گرفته می‌شود:

·         مقدار نرمال آنزیم SGot در خانم‌ها کمتر از 31 و در آقایان کمتر از 40 می‌باشد.

·         همچنین، مقدار نرمال آنریم SGpt نیز در خانم ها کمتر از 31 و در آقایان کمتر از 40 است.

مقادیر بالاتر از مقادیر گفته شده به عنوان بیماری کبد چرب یا فرد مستعد به ابتلای بیماری کبد چرب در نظر گرفته می‌شود.

5.      بخش آزمایشات کلیوی

برای بررسی عملکرد کلیه، دو آزمایش اساسی در چکاپ کامل انجام می‌شود که با نام‌های اوره(Urea) و کراتینین (Creatinin) شناخته می‌شوند. در واقع این دو آزمایش مهم‌ترین معیارهای تشخیص بیماری‌های کلیوی محسوب می‌شوند.

تفسیر آزمایشات کلیوی در چکاپ کامل

در آزمایشات کلیوی مقادیر زیر به‌عنوان رنج نرمال در نظر گرفته می‌شوند:

·         آزمایش اوره (Urea) که مقدار نرمال آن در خانم‌ها بین 10 تا 30 و در آقایان بین 15 تا 45 است.

·         آزمایش کراتینین (Creatinin) که مقدار نرمال آن در خانم‌ها بین 0.6 تا 1.2 و در آقایان بین 0.8 تا 1.3 می‌باشد.

6.      بخش آزمایش ویتامین دی

ویتامین D از ضروری‌ترین ویتامین‌های بدن محسوب می‌شود که تقریبا در تمامی آزمایشات و چکاپ‌های پزشکی مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ زیرا تقریبا اکثر افراد، در حدود بیش از 70 درصد ایرانی‌ها، به کمبود این ویتامین مبتلا هستند و باید مقدار ویتامین دی بدنشان مورد بررسی قرار بگیرد. کمبود ویتامین دی در بدن باعث می‌شود که فرد با ضعف و حال بد روبرو شود.

 تفسیر آزمایش ویتامین D در چکاپ کامل

در آزمایشگاه‌های مختلف رنج نرمال ویتامین دی، (VitD) متفاوت است اما در اکثر آزمایشات رنج نرمال این ویتامین برای افراد بین مقادیر 25 تا 80 در نظر گرفته می‌شود.

7.      بخش آزمایش تیروئید

بیماری تیرئید نیز از بیماری‌هایی است که امروزه بین افراد و بخصوص افراد میانسال بسیار شیوع پیدا کرده است و غالبا در چکاپ‌ها محاسبه و بررسی می‌شود. در مرحله اول و در چکاپ‌های عمومی غالبا دو آزمایش TSH و T4 برای تشخیص بیماری تیروئید محاسبه می‌شود. بعد از آن در صورتی‌که بیمار در زمینه تیروئید مشکل داشته باشد، آزمایشات تکمیلی توسط پزشک برای او تجویز خواهد شد.

تفسیر آزمایش تیروئید در چکاپ کامل

همانند برخی هورمون‌های دیگر، مقادیر آزمایش تیروئید نیز بر اساس آزمایشگاه می‌تواند متفاوت باشد. اما غالبا مقادیر هورمون‌های TSH و T4 در تمامی آزمایشگاه‌ها ثابت است. در این‌صورت می‌توان گفت:

·         مقدار نرمال هورمون TSH بین 0.25 و 5.5 در نظر گرفته می‌شود.

·         و مقدار نرمال T4 نیز بین 5 تا 12.5 است.

8.      بخش آزمایش کشت ادرار

آزمایش کشت ادرار برای تشخیص بیماری‌های مربوط به عفونت ادراری اندازه‌گیری می‌شود. عفونت ادرار غالبا با علائمی مانند سوزش ادرار، بوی بد ادرار یا دردهای ناحیه شکم همراه است. اما در برخی موارد این بیماری هیچ علائمی نشان نمی‌دهد و به‌همین دلیل است که در آزمایشات چکاپ کامل، آزمایش کشت ادرار نیز انجام می‌شود. در این‌صورت شما باید توجه داشته باشید که عدم تشخیص و درمان به‌موقع بیماری عفونت ادراری می‌تواند باعث ایجاد مشکلات و بیماری‌های پیچیده‌تر باشد.

تفسیر آزمایش کشت ادرار در چکاپ کامل

آزمایش کشت ادرار، در حالت عادی منفی است؛ اما در صورتی‌که مقدار این آزمایش مثبت نشان داده شود، در تفسیر آن، تعیین چند مورد مختلف اهمیت پیدا می‌کند:

·         کلنی کانت (Colony Count) که نشان‌دهنده مقدار عفونت ادراری در فرد است.

·         نام و نوع باکتری: در واقع برخی باکتری‌ها هستند که تنها به‌عنوان آلودگی در نظر گرفته می‌شوند و برخی باکتری‌های پیجیده‌تر نیز باعث ایجاد عفونت‌های شدیدتر و خطرناک‌تر می‌شوند.

بر اساس نام و نوع باکتری داروهای متفاوتی تجویز می‌شود که روی باکتری مربوطه موثر هستند.

انجام آزمایش چکاب کامل به صورت منظم به شما کمک می کند تا از وضعیت سلامتی خود مطلع شوید و بتوانید سالم و قوی زندگی کنید و درگیر بیماری و ضعف نشوید. شما می توانید از خدمات انجام آزمایش چکاپ کامل در محل تیم هوم سرویز استفاده کنید و آزمایش پزشکی خود را در محل کار یا خانه خود انجام دهید. همانطور که در ابتدا گفته شد، این پزشک شماست که باید جواب آزمایش شما را مشاهده کرده و آن را تحلیل کند و در واقع، افراد عادی در هیچ شرایطی نباید آزمایشات خود یا اطرافیانشان را تحلیل کرده و حتی نباید براساس آن تحلیل اقدامات درمانی را انتخاب کنند؛ در غیر اینصورت و در صورت وجود هرگونه بیماری در آزمایشات، روند بهبودی با مشکل مواجه خواهد شد. از طرفی، پزشک معالج شما معمولا سابقه بیماری‌های شما را می‌داند و در این‌صورت آزمایش شما با سابقه‌تان تطبیق داده خواهد شد. در نتیجه، شما با مطالب گفته شده در این مقاله تنها می‌توانید برگه آزمایش خود را در مرحله اول تفسیر کنید و آنچه را که نوشته شده بهتر درک کنید، اما نباید خودسرانه و بدون تجویز پزشک خود هیچگونه اقدامی برای درمان انجام دهید.

خواندن جواب آزمایش چکاپ کامل با تیم پزشکان هوم سرویز

اگر به تازگی آزمایش چکاپ کامل داده اید و به دنبال تفسیر آزمایش خود هستید، می توانید برای خواندن جواب آزمایش چکاپ کامل خود به تیم حرفه ای و متخصص پزشکان هوم سرویز اعتماد کنید و تفسیر آزمایش خود را به هوم سرویز بسپارید.