امروزه دو تکنولوژی بسیار کاربردی در اغلب ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می گیرد. وجود آسانسور یا بالابر در ساختمان‌های مسکونی، تجاری، اداری و… برای جابه‌جایی افراد الزامی است. این تکنولوژی رایج، در صرفه‌جویی زمان و انرژی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. دومین تکنولوژی پر کاربرد که نقش مهمی در صرفه‌جویی برق دارد، سنسور و تایمر مشاعات است. این سیستم معمولا در راه‌پله‌ها و پارکینگ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم نیاز به کلید خاموش و روشن را عملا برطرف می‌کند و حضور اشخاص در آن مکان‌ها باعث روشن شدن اتوماتیک آنجا می‌شود. شما برای نصب و تعمیر انواع آسانسور و بالابر و همچنین نصب انواع سنسور و تایمر مشاعات می‌توانید از خدمات هوم سرویز بهره‌مند شوید.
انواع آسانسور :
آسانسور را بر اساس ساختار چاه، اعمال نیروی محرکه به کابین و همچنین ارتفاع ساختمان تقسیم‌بندی می‌کنند.
آسانسور هیدرولیکی:
آسانسورهایی طراحی شده از یک پیستون می‌باشند که درون یک سیلندر حرکت می‌کند. یک موتور الکتریکی که روغن هیدرولیکی را به درون سیلندر پمپ می‌کند تا پیستون به حرکت در بیایید. پیستون به آرامی کابین آسانسور را بالا میبرد. دریچه‌های برقی مقدار رهاسازی روغن برای پایین آمدن آرام کابین را کنترل می‌کنند.
آسانسورهای هیدرولیکی به طور گسترده در ساختمان‌هایی با نهایت 5 الی 6 طبقه ارتفاع استفاده میشوند. البته در مواقع خیلی نادر تا 8 طبقه هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع آسانسورها تا سرعت 61 متر بر دقیقه حرکت می‌کنند.
همه‌ی پمپ‌های هیدرولیکی مدرن یا مجهز به یک کنتاکتور جامد یا یک استارتر مکانیکی Y-Delta هستند. کنتاکتور‌های جامد برای موتور و تغذیه قدرت ساختمان هستند، به این دلیل که سیم‌پیچ‌ها دوام بیشتری دارند و باعث هیچ افت فشاری در ولتاژ منبع برق ساختمان نمی‌شوند. استارتر های Y-Delta از دو کنتاکتور برای روشن کردن موتور با سرعت کم استفاده می‌کنند. سپس با تمام سرعت عمل می‌کنند. آسانسورهای هیدرولیکی قدیمی ناگهانی شروع به حرکت می‌کردند. آنها جریان برق را در حالت انفجار کامل به داخل موتور می‌فرستادند. این کار آسیب فراوانی به موتور وارد می‌کند که باعث سوختن سریع تر آن نسبت به موتورهای مجهز به استارترهای کنتاکتور جامد یا Y-Delta می‌شود.
آسانسور هیدرولیکی چاله‌دار:
به وسیله سیستم هیدورلیکی چاله‌دار، کابین آسانسور بر روی یک پیستون نصب شده است که درون یک سیلندر حرکت می‌کند. سیلندر تا عمقی برابر با ارتفاعی که آسانسور بالا می‌رود در زمین ادامه می‌یابد. همزمان با پمپ شدن مایع به درون سیلندر از طریق شیر لوله، کابین بالا می‌رود. و همزمان با برگشت مایع به درون مخزن کابین پایین می‌آید.
آسانسور هیدرولیکی بدون چاله:
آسانسورهای هیدورلیکی بدون چاله در اواخر دهه 70 میلادی یا کمی قبل‌تر اختراع شده بودند. پیستون‌های آسانسورهای هیدرولیکی بدون چاله در راه بالابر نصب میشوند تا کابین را بالا و پایین ببرند. این نوع آسانسورها یک راه حل خوب برای ساختمان‌هایی می‌باشند که در مناطقی غیر قابل حفر، برای مثال بر روی یک سنگ بستر یا شرایطی همچون آب‌های زیر زمینی خیلی بالا آمده و خاک‌های ناپایدار ساخته شده‌اند.
آسانسور هیدرولیکی طناب‌دار:
آسانسور هیدرولیکی طناب‌دار می‌تواند بدون نیاز به سیلندر زیرزمینی تا ارتفاع 18 متر بالا برود. این نوع آسانسورها یک پیستون متصل به چرخ طناب‌خور دارند که یک طناب از بین آن عبور می‌کند. انتهای یک طرف طناب به کابین متصل است و انتهای دیگر آن به زیر راه بالابر محکم شده است. همچنین آسانسورهای هیدرولیکی طناب‌دار نیاز به یک دستگاه دارند که هنگامی که آسانسور سرعت بیش از اندازه به خود بگیرد به طور خودکار آن را متوقف می‌کند و خطر افتادن کابین را از بین میبرد.
مزایای آساسنسورهای هیدرولیکی:
- نصب سریع‌تر نسبت به سایر آسانسورها
- اشغال فضای کمتر در ساختمان
- برای حمل و نقل و نصب و نگهداری آسان‌تر است
- این آسانسورها به دلیل آنکه انرژی زیادی مصرف می‌کنند برای ساختمان‌های بلند مناسب نیستند.
معایب آسانسورهای هیدرولیکی:
این نوع آسانسور علاوه بر مزایایشان معایبی نیز دارند. از این آسانسورها برای طبقات بیشتر زیاد قابل استفاده نیستند و همچنین برق بیشتری نسبت به آسانسورهای کششی مصرف می‌کنند.
| قیمت نصب بالابر |
|---|
| قیمت تعمیر بالابر |
| قیمت سرویس و نگهداری آسانسور |
| قیمت ساخت و نصب آسانسور |
| قیمت بازسازی کابین آسانسور |
آسانسور کششی:
سه دسته اصلی آسانسورهای کششی شامل این سه نوع هستند.
- آسانسورهای کششی دارای گیربکس
- آسانسورهای کششی گیرلس
- آسانسورهای بدون موتورخانه
آسانسور کششی دارای گیربکس:
این نوع آسانسورها بر اثر اصطحکاکی که بین سیم بکسل و شیار فلکه کشش آن هنگام چرخش موتور ایجاد می‌شود، حرکت می‌کنند. دو نوع اتصال فلکه‌های کشش به سیستم محرکه (چرخش موتور) وجود دارد که یکی با گیربکس و دیگری بدون گیربکس (گیرلس) انجام می‌پذیرد. آسانسورهای کششی بر خلاف آسانسورهای هیدرولیکی قابلیت استفاده در ساختمان‌های بلند را دارند.
آسانسورهای کششی دارای گیربکس توسط خود کارخانه سازنده با اعمال نسبت‌های معین دور موتور را برای سرعت مورد نظر تنطیم می‌کنند. وظیفه گیربکس در این نوع آسانسورها تبدیل سرعت بالا که توسط موتور به شفت ورودی اعمال می‌شود به سرعت پایین که از شفت خروجی موتور منتقل می‌شود، است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و طراحی به جای استفاده از گیربکس با چرخ‌دنده‌های ساده از چرخ‌دنده‌های حلزونی استاندارد در گیربکس آسانسورها استفاده می‌شود.
آسانسورهای موتور گیربکس به صورت دو سرعته و VVVF (تک سرعته) مورد استفاده قرار می‌گیرند. سیستم‌های دو سرعته مصرف برق بالایی دارند و همچنین در هنگام حرکت و توقف استهلاک زیادی به موتور و سایر اجزا وارد می‌کنند. در مدل‌های VVVF با استفاده از درایو کنترل سرعت آسانسور، مصرف برق و شوک‌های ناشی از حرکت به میزان قابل توجهی کاش می‌یابد.
معایب این نوع آسانسورها بازده الکتریکی پایین موتورهای القایی (حدود 80 درصد) و همچنین پایین بودن بازده مکانیکی گیربکس (در حدود 45 درصد) است. این موارد موجب افزایش استهلاک و هزینه‌ها می‌شود.
آسانسور کششی گیرلس:
یکی از مسایلی که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است بحث بهینه‌سازی انرژی است. بیش از 50 درصد از انرژی الکتریکی که در بخش‌های مختلف صنعت تولید می‌شود، توسط موتورهای الکتریکی مصرف میشوند. به همین واسطه استفاده از آهنربای دائمی با راندمان بیشتر و ضریب توان در حد واحد در مصارف مختلف بیشتر شده است.
از جمله پرکاربردترین استفاده‌هایی که از این آهنرباها می‌شود به عنوان موتور گشتاور با تعداد قطب بالا است. عدم نیاز به گیربکس در آن باعث لقی کمتر و بهره‌وری بیشتر از آن شده است. به این نوع موتور‌ها در صنعت آسانسور گیرلس یا همان (بدون گیربکس) می‌گویند. یکی از مسایل مربوط به حرکت موتورهای مغناطیس دائم، لزوم استفاده از درایو و محرک‌های الکتریکی برای راه‌اندازی و کنترل آنها است. زیرا کیفیت و نحوه حرکت موتور ارتباط نزدیکی با تنظیم کنتزل‌کننده‌های موجود در آن محرکه دارد. در سیستم‌های بدون گیربکس به دلیل حذف مجموعه گیربکس و فلایول (چرخ دوار) تمامی کمبودها و لرزش‌های مربوط به کنترل غیر دقیق موتور به صورت مستقیم در کابین و سرنشینان احساس می‌شود. به همین دلیل کیفیت درابو در این نوع سیستم بسیار حائز اهمیت است.
مزایای آسانسور کششی بدون گیربکس:
موتورهای آسانسوری بدون گیربکس حجم کمتری نسبت به موتورهای گیربکس‌دار دارد.
بازدهی موتورهای بدون گیربکس به مراتب بیشتر از موتورهای القایی است که در سیستم های گیربکس‌دار استفاده می‌شود. بازدهی سیستم بدون گیربکس در حدود 90 درصد و سیستم‌های گیربکس‌دار در حدود 50 درصد است.
اتلاف انرژی در سیستم‌های بدون گیربکس کمتر و تهویه و خنک‌سازی ساده‌تری دارد.
به دلیل سرعت کمتر حرکت موتورهای الکتریکی بدون گیربکس از نسبت به گیربکس‌دار صدای کمتری توسط آسانسور ایجاد می‌شود.
وزن تجهیزات در سیستم‌های بدون گیربکس نسبت به گیربکس‌دار کمتر است.
محدودیت‌های آسانسور کششی بدون گیربکس:
- هزینه اولیه بیشتر
- نصب پیچیده‌تر و تخصصی‌تر
- نیاز به سنسور تعیین موقعیت روتور
- کنترل پیچیده‌تر و نیاز به درایو باکیفیت
آسانسور بدون موتورخانه (آسانسور روملس – Roomless Elevator):
این نوع آسانسورها فضایی برای استقرار موتور و تابلو فرمان ندارند و موتور داخل چاله زیر سقف و تابلو در کنار بالاترین توقف قرار می‌گیرد. این نوع آسانسورها برای ساختمان‌هایی با ارتفاع محدود طراحی شده‌اند. این نوع آسانسورها نیز از موتور گیرلس به دلیل حجم کمتر استفاده می‌کنند. در سیستم‌های گیرلس که به صورت موتورخانه و بدون موتورخانه اجرا میشوند، سیستم تعلیق آنها چون 2 به 1 می‌باشد بنابراین سرعت چرخش موتور دو برابر سرعت حرکت کابین می‌باشد.
در سیستم‌های تعلیق دو به یک فیکسینگ سربکسل‌ها در بالاترین قسمت چاله آسانسور فیکس میشوند. به طوری که بعد از پس از فیکس کردن یکطرف سربکسل‌ها و عبور از روی فلکه‌های هرزگرد وزنه، فلکه موتور و سپس فلکه‌های هرزگرد کابین مجددا در تراز کلاف پایه موتور بسته میشوند.
مزایای آسانسور روملس:
- مصرف انرژی بسیار پایین و حجم قطعات بسیار کوچک است.
- از الکتروموتورهای با تکنولوژی بالا و یک موتور دی سی با گشتاور بالا استفاده می‌شود.
- مناسب برای جابجایی‌های با ترافیک بالا و ظرفیت‌های سنگین
آسانسور کارگاهی:
این نوع آسانسورها که برای جابجایی افراد و مصالح ساختمانی برای ارتفاعات بلند طراحی شده‌اند به صورت برقی یا با سوخت کار می‌کنند. این آساسنورها ایمنی افراد را در هنگام جابجایی در طبقات تامیین می‌کنند و همینطور پیشبرد کار را سریع‌تر می‌کنند. این نوع آسانسورها در جاهای مختلفی از جمله: نوسازی و ساخت سازه‌های بلند، ساخت نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌های نفتی، برنامه‌های استخراج معادن، ساخت پل و تونل، کشتی سازی و بنادر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این نوع آسانسورها به 3 نوع صنعتی، ساختمانی، و حمل و نقل دسته‌بندی میشوند. همچنین نوع بالابر ساختمانی به (بالابر)، (نفربر) و (بالابر و نفربر) تقسیم میشوند. ابعاد کابین برای آسانسور کارگاهی بر اساس چاهک بالابر ساخته میشوند. معمولا سرعت حرکت این نوع آسانسورها در حدود 2 تا 6 متر بر ثانیه می‌باشد. ظرفیت وزنی از 500 کیلوگرم تا 2.5 تن را دارند. تکنولوژی حرکتی آنها از دو نوع کششی و یا وینچ می‌باشد. کابین کاملا تمام فلز می‌باشد و درب آن نیز آکاردئونی می‌باشد.
سنسور و تایمر مشاعات:
سنسور و تایمر مشاعات یک سیستم بسیار کاربردی در صرفه‌جویی در برق ساختمان‌ها می‌باشد. این سنسور و تایمر این امکان را می‌دهد که یک مکان فقط در حضور شخصی در آنجا روشن باشد. یک سنسور حساس به تحرک جسم هنگام رد شدن شخص باعث روشن شدن چراغ می‌شود. سپس تایمر پس از مدت زمان حدودا یک دقیقه‌ای چراغ را خاموش می‌کند و نیاز افراد برای کلید روشن و خاموش کردن را عملا برطرف می‌کند. این سیستم معمولا در مکان‌هایی مثل راه پله و پارکینگ که پر تردد هستند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
